تێڕامانی کوردییانە بۆ خۆپیشاندانەکانی عێراق
  2019-10-06       1521       

د.نیاز نەجمەدین


لە تێڕامانی "کوردییانە بۆ خۆپیشاندانەکانی عێراق"، سێ قسە زۆر بێ ناوەرۆک و بێ کەڵکن. یەکەمیان ئەوەیە کە ئەڵێت "چەند عێراق لاواز بێت، هێندە هەرێم بەهێزە"، وەک بڵێی لاوازیی هەرێم بەهۆی بەهێزیی ئەوانە بووە. عێراق زۆر کات لاواز بووە، هەرێمیش لاوازتر.


جارێ شەرمە تۆ هێندە لاوازبیت چاوەڕێ بیت نەیارەکەت (ئەگەر وەک نەیار سەیری بکەین) لاوازبێت تا تۆ بەهێزتر دەرکەویت. بەڵام تەحەداکەی من بۆ ئەو بۆچونەی سەرەوە شتێکی ترە.
تەواو بە پێچەوانەوە، ئەگەر گەلانی عێراق (دەرەوەی گەلانی هەرێم ئەڵێم)، هەنگاوێک لە بەرامبەر دەسەڵاتەکەیاندا بچنە پێش، سنورێک لە بەردەم ستەم و دەستوەردانی دەرەکیی و تاڵانییدا دابنێن، کاریگەریی پۆزەتیڤ لەسەر هەرێم دادەنێت، بەهێزتری دەکات. بەڵام کام هێز؟ هێزی خەڵک، نەک دەسەڵاتداران، چونکە ئۆتۆماتیکیی خەڵکی ئێرەش خواستی لەسەر دەسەڵات بەرزتر دەبێتەوە. عێراق پێیەک بنێ بە پیاوانی تاڵانچییدا، پێیەک لە هەرێمدا بە پیاوانی تاڵانچییدا دەنرێت، رۆژێک زوتر کرێدیتی قەدر و سەنگ و رێزی ئینسان و ئاژەڵان و ژینگە لە هەرێمدا بەرزتر دەبێتەوە.
دەنا عێراق لاواز ببێت و دەسەڵاتدارانی ئێمە بەهێزتر بێت، چی کەڵکێکی هەیە؟
تەنانەت لە روی ئابورییشەوە، یەکەم شوێن کە سودمەند دەبێت لە سنوردانان بۆ تاڵانکردنی عێراق و کەمبونەوەی بێکاریی و بەرزبونەوەی ئاستی داهاتی عەرەب و کەمینەکانی تری عێراق (دەرەوەی هەرێم)، هەرێمی کوردستانە، چونکە راستەوخۆ لەسەر کاڵا و خزمەتگوزارییەکانی ئێمە خەرجی دەکەنەوە. وێرانبونی شارەکانی عێراق بەربەستی فراوانبونی بزنسی هەرێمیشە بۆ ئەو شار و ناوچانە.
دووەمیان ئەوەیە "عێراق نابێت بە دەوڵەت". ئاخر تۆ خەبیری مێژوویت؟ هەقی ئەم شتانەت چییە و ئەم قەرارانە لە کوێوە ئەهێنیت؟ عێراق دەوڵەتە، بەڵام وەک بەشی زۆری جیهانی تازە گەشەکردوو تاڵانکراوە، لە ژێر زەبری کۆمەڵێک ئینسانی دڕندەی ناوخۆیی و دەرەکییدا دەناڵێنێت. شوناسی دەوڵەتەکە، نەک وڵاتەکە، هێشتا توخمەکانی دیکتاتۆریی و مشەخۆریی و تاڵانکاریی بە تۆخیی پێوە دیارە، بەڵام هێشتا وەک هەر شوێنێكی تری ئەم دونیایە دەشێت ببێتە جێگەیەکی تری شیاوتر بۆ ئینسان و ئاژەڵان.
سێیەم، ئەوەشی کە هێندە رقمان لە عێراقە و بە دوای دەرفەتێکدا ئەگەڕێین دابەزینە سەری و رسوای بکەین، زەلامێک بکوژرێت و ئێمە بڵێین "ئەها نەموت عێراق نابێت بە شوێنی ژیان؟"، بە تەنیا پەیوەندیی بە عێراق و دەوڵەتەکەیەوە نییە، بەڵکو ئێمە وا گەورە کراویین، وا گۆش کراوین و پێمانوتراوە. وەک چۆن پێمان وترا دەبێت فڵانە سرودی نیشتمانیی و فڵانە دەقی ئاینیی لەبەر بکەین، ئێمەش کردمان و وتمانەوە بێ ئەوەی لە ماناکانی بپرسینەوە، وەک چۆن بێ ویستی خۆمان فێرکراین بۆ ئەم و ئەو سەرکردە خۆمان بدەین بە کوشت، هەرواش پێمان وترا رقمان لە عێراق بێت بە ئازاری خەڵکەکەی و بە هاوکاریی و پشتیوانییەکانیشیەوە،پێشمان وترا "ئێمە و ئەوان جیاوازین و هەرگیز لە سەر سفرەیەک کۆنابینەوە".. لە ناوخۆی خۆماندا، هێز هەبوون و هەن کاسبییان لەسەر رقی ئێمە بۆ عێراق دەکرد و کردووە.
لای کەم تا چەند ساڵی داهاتووش، ئەگەر نەڵێم تا هەتایە، هەرێم و عێراق دوانەیەکی لێکجیانەکراوەن، بە کۆڵی دوو حکومەتی قاچ شکاوەوە ڕێ دەکەن، قاچی هەر حکومەتێکیان بشکێت و ناچار بێت پەنا بۆ خەڵک ببات یارمەتی بدەن، بۆ خەڵک باشە، بەڵام شارەکانی هەر لایەکیان وێران ببێت، ئەویتریان زەرەر دەکات.

زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×