2019-10-19 1074
فەرماندەی ناوەندی پاراستنی گەل ڕادەگەیەنێت، ئەوان دەستكەوتی باشور وەك دەستكەوتی خۆیان دەبینین و دەشڵێت"ئێمە شەڕمان نەهێناوەتە باشور بەڵكو دەوڵەتی توركە كە شەڕی هێناوەتە باشور".
موراد قەرەیلان، فەرماندەی بڕیارگەی ناوەندی پاراستنی گەل لەڕێگەی پەیامێكەوە كە ئاڕاستەی كۆنگرەی نەتەوەیی كردوە كە لەئێستادا لەهۆڵەندا بەڕێوە دەچێت، لەبارەی دۆخی رۆژئاوای كوردستانەوە ڕایدەگەیەنێت، ''شۆڕشی ڕۆژئاوا دەستكەوتی نەتەوەییە، شەرەفی نەتەوەیە، نرخی ئازادی جیهانە، پاراستنی ئەركی نەتەوەیی هەموو كوردێكە، هەروەها پەیامێكیش ئاراستەی حكومەتی هەرێم و لایەنە سیاسییەكان دەكات".
ئاماژه به‌وه‌ش ده‌كات ''پێویستە كورد باش بزانن، لە پارچەیەك بە تەنها ناتوانن هیچ ئەنجامێك بەدەستبهێنن، پێویستە یەكێتی گەلی كورد وەك مسۆگەری دەستكەوتەكان لە هەموو پارچەكان ببینرێت و بە شێوەیەكی بەهێز پشتگیری لە تێكۆشانی ئازادی لە هەموو پارچەكان بكرێت، بەو هۆیەوە ئێمە بەرپرسیاریەكی مێژووی لە سەرشانمان دەبینین و پەیامی یەكێتی نەتەوەی بۆ حكومەتی باشوری كوردستان و پارەتە سیاسییەكان دەنێرین، بەو شێوەیە بانگەوازیمان ئەوەیە، كەنەكە دەتوانێت لەم بارەیەوە ڕۆلێكی ئەرێنی ببینێت''.
دەقی پەیامەكەی قەرەیلان:
"لە كاتێكدا كە لە چوارپارچەی كوردستان و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕووداوی نائاسایی ڕوودەدات، ئێمە 19 مین كۆنگرەی كەنەكە ئەنجام دەدەین، بەهۆی بارودۆخەكە ناتوانین لەوێ بەشدار ببین، سڵاومان بۆ هەموو بەشداربووان هەیە، بڕوام وایە ئەنجومەنی گشتی 19 مین كۆنگرەی كەنەكە دۆخەكە بە پێی هەستیارییەكان شیدەكاتەوە و گفتوگۆ دەكات و بە بڕیاری گرنگ لەبارەی تێكۆشانی دیموكراسی و ئازادی گەلی ئێمە و دیموكراسی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەدات.
لەم كاتەدا كە كۆبوونەوەی ئەنجومەنی گشتی ئەنجام دەدرێت، دوژمنی كوردان دەوڵەتی توركی فاشیست بۆ لەناوبردنی دەستكەوتەكانی بەڕێوەبەری خۆسەری باكور و ڕۆژهەڵاتی سوریا هیڕشی قورسی داگیركەری ئەنجام دەدات، لە كەسایەتی ڕۆژئاوادا هێرش دەكاتە سەر دەستكەوتەكانی هەموو گەلی كورد لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، دەیانەوێت جارێكیتر كورد بكەنە قوربانی بەرژەوەندی نێودەوڵەتی، بەڵام ئەمجارە سەرناكەون، گەلی كورد و ڕای گشتی جیهان و دۆستەكانمان لە دەوری جەنگی ڕۆژئاوادا بوونەتە یەكدەنگ و بەم شێوەیە ڕێگە بە سەركەوتنی فاشیزمی دەوڵەتی تورك نادەن، ئێمە ئامادەین بۆ ئازادی گەلەكەمان بە هەموو شێوەیەك گیانمان بەخت بكەین و باج بدەین، بە پێشەنگایەتی گەلە قارەمانەكەمان لە باكور و ڕۆژهەڵاتی سوریا و گەلەكەمان لە هەموو كوردستان و دەرەوەی وڵات بە تێكۆشانەكەیان مێژوویەكی نوێ دەنووسنەوە، هیوادارم كۆبوونەوە ئەنجومەنی گشتی كەنەكە دەبێتە هۆی ئەوەی لەدژی هێرشەكانی داگیركەری فاشیستی تورك تێكۆشان لە دەوری شۆرشی ڕۆژئاوا فراوان ببێت، بە ناوی كەنەكە پێویستە ڕای گشتی جیهان لەدژی داگیركەری هەستێنینە سەر پێ، شۆڕشی ڕۆژئاوا دەستكەوتی نەتەوەیە، شەرەفی نەتەوەیە، نرخی ئازادی جیهانە، پاراستنی ئەركی نەتەوی هەموو كوردێكە.
تەڤگەری ئازادی گەلی كورد لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست كە جەنگی جیهانی سێیەمینی تێدا ڕوودەدات، یەكێتی كوردان وەك پرسێكی ستراتیژی دەبینێت، بە هۆی ئەوەی دەیانەوێت هاوسەنگیی كۆنی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بگۆڕن و هاوسەنگی نوێ دروست بكەن، شەڕێكی فراوان ڕوودەدات، دیار نیە دۆخی توركیا، سوریا، ئێران و عێراق چی بە سەر دێت، هەم ناكۆكی و شەڕ بەردەوامە و هەم دیار نییە كەی شەڕەكە كۆتای پێدێت، ئەم دۆخە بۆ گەلی كورد هەم دەرفەتێكە و هەمیش مەترسیە، بە تایبەتی دەوڵەتی تورك كە سەركێشی دوژمنەكانی گەلی كورد دەكات، لەم جەنگەی جیهانی سێیەمیندا بە هەموو شێوەیەك لەدژی دەستكەوتەكانی گەلی كورد بە شێوەیەكی قێزەون دەجووڵێتەوە، ئێمە باش دەزانین تەنها یەك ستراتیژی دەوڵەتی تورك هەیە، ئەویش قڕكردنی كورد و بڵاوەپێكردنی نەتەوەی تورك لە ناو خاكی كوردستانە.
بەو هۆیەوە پێویستە كورد باش بزانن، لە پارچەیەك بە تەنها ناتوانن هیچ ئەنجامێك بەدەستبهێنن، پێویستە یەكێتی گەلی كورد وەك مسۆگەری دەستكەوتەكان لە هەموو پارچەكان ببینرێت و بە شێوەیەكی بەهێز پشتگیری لە تێكۆشانی ئازادی لە هەموو پارچەكان بكرێت، بەو هۆیەوە ئێمە بەرپرسیاریەكی مێژووی لە سەرشانمان دەبینین و پەیامی یەكێتی نەتەوەی بۆ حكومەتی باشوری كوردستان و پارەتە سیاسییەكان دەنێرین، بەو شێوەیە بانگەوازیمان ئەوەیە، كەنەكە دەتوانێت لەم بارەیەوە ڕۆلێكی ئەرێنی ببینێت.
ئێمە یەك نەتەوەین و چارەنووسمان یەكە
هەندێك كەس دەڵێن پەكەكە دەیەوێت شەڕ بباتە باشور، بەڵام ئێمە دەستكەوتنی باشور وەك دەستكەوتی خۆمان دەبینین، ئێمە لە شەمزینانەوە تا دێرسم و زاگرۆس و سەرحەد لەدژی داگیركەری دەوڵەتی تورك شەڕ دەكەین، ئێمە شەڕێكی زۆر سەخت بەڕێوەدەبەین، ئێمە شەڕمان نەهێناوەتە باشور بەڵكو دەوڵەتی توركە كە شەڕی هێناوەتە باشور، لە لایەكیترەوە هەڵەیە پارچەكانی كوردستان لەیەكتری جیابكەینەوە، هەروەها هەڵەیە هەموو پارچەكان وەك یەكتری ببینین، ئێمە وەك پەكەكە شەڕی نێوان كوردەكانمان بە شێوەیەك كە دووبارە نەبێتەوە داخستبوو، لە ئێستاشدا هەمان ڕامان هەیە بۆچی؟ بە هۆی ئەوەی ئێمە نەتەوەیەكین، چارەنووسمان یەكە، داوام لە حكومەتی باشوری كوردستان و پارتە سیاسیەكان ئەوەیە لەسەر ئەو بناغەیە نزیكی یەكتری ببنەوە، بە تایبەتی میدیای كورد، ڕۆشنبیر، نووسەر، هونەرمەند و رێكخستنەكانی كۆمەڵگای مەدەنی پێویستە ئاگادار بن و ڕۆڵەكێكی باش ببینن.
لە عێراق لەدژی گەلەكەمان مەترسی بەردەوامە، لە باشوری كوردستان، بە تایبەتی لە كەركوك تا شنگال لەدژی كورد پیلانی شاراوە هەن، پیلانی تورك ئەوەیە كەركوك و هەندێك ناوچەی دیكە داگیر بكات، دەوڵەتی تورك باسی میساقی میللی دەكات، میساقی میللی باشوری كوردستان و باكوری سوریا دەگرێتەوە، لە ئێران قەیرانێكی گەورەی نێودەوڵەتی و ناوخۆیی هەیە، لە سوریا ئامانجی قێزەونی تورك بەردەوامە، بۆ ئەوەی هەموو ڕۆژئاوا داگیربكات بە هەموو هێزێكی هێرش دەكات، لە ڕۆژئاوا و باكوری سوری شانەی داعش هەن و تێكۆشان لەدژی ئەوانیش بەردەوامە.
لەم قۆناغەدا دوو مەترسی هەڕەشە لە كورد دەكات، یەكەم كورد پارچە پارچەیە و یەكێتی نەتەیان بەهێز نییە، لە سەرئاستی نەتەویش پێویستە ئێمە كێشەی یەكێتی لە یەكێتی حزبەكان جیابكەینەوە، لەبەرئەوەی نەتەوە بە تەنها لە حزبە سیاسییەكان پێك نایەت، هەموو لایەنە سیاسی، كۆمەڵایەتی، ئەتنیك، ئایینی و مەزهەبی و كەسایەتی كۆمەڵگا پێك دەهێنن و نەتەوەن، لە بەر ئەوەش ئەگەر خەباتی یەكێتی نەتەوەیی بەم شێوەیە بەڕێوەببرێت، هەم یەكێتی ڕاستەقینە دروست دەبێت، هەم وادەكات هێزە سیاسیەكان بەیەكەوە كۆببنەوە.
دووەمینیش ئەوەیە، كورد دۆزەكەیان بە تەواوەتی بۆ گۆڕەپانی نێودەوڵەتی ناگوازنەوە، لە گۆڕەپانی نێودەوڵەتی بە تەواوی پەیوەندی لەگەڵ هێزە سیاسییە دیموكراتەكان و گەلان دروست ناكەن، لە ڕاستیدا، مەسەلەی كورد لە سەرەتاوە مەسەلەیەكی نێودەوڵەتییە، لایەنەكانی پرسەكە بە تەنها دەوڵەتە داگیركەرەكان نین، زلهێزەكانیش بەشێكن لە مەسەلەكە، ئەو كێشەی ئێستا دەبینرێت، ڕاستیەكە دەردەخات، زلهێزەكان لە ئێستادا پشتگیری لە دەوڵەتە داگیركەرەكان دەكەن، لەبەرئەوەی بەرژەوەندیەكانیان بەو شێوەیە دەخوازێت، بەڵام بە تێكۆشانی گەلی كورد ڕەوشەكە گۆڕاوە، سیستمی داگیركەر هەوڵی دروستكردنی كێشە دەدات.
پێویستە ڕەوشەكە بە باشی شیكردنەوەی بۆ بكرێت و بەو پێیە پەیوەندی لەگەڵ هێزە نێودەوڵەتییەكان پەیوەندی دروست بكرێت، پێویستە كەنەكە بە باشی مەترسی سەر سیستمی جیهان و ڕۆلی كورد لە دروستكردنی ئارامی و دیموكراسی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست باس بكات، پێویستە ئەمە بە تەنها بە سیستمی دەوڵەتەوە نەبەستێتەوە، چۆن لە كوردستان دەكرێت، پێویستە لە دەرەوەش لە گەل گەلان پەیوەندیەكان بەهێز بكرێت و گرنگی بە دیپلۆماسی جەماوەری بدرێت.
پرسێكی سەرەكی سیاسی كە مڕۆڤ دەبێت ئاماژەی پێبدات دۆخی ڕێبەر ئاپۆ و گۆشەگیڕی سەر ڕێبەر ئاپۆیە، ڕێبەر ئاپۆ هەم ئەكتەرێكی سەرەكی پرسی كورد و هەم نرخێكی نەتەوەیی گەلی كوردە، پێویستە هیچ پارتێكی سیاسی كورد و وڵاتپارێزێت لەبەرامبەر سیاسەتی سەر ڕێبەر ئاپۆ بێدەنگ نەبن، هەڵوێست بەرامبەر ڕێبەر ئاپۆ، تاكەكەسی نیە، هەروەها نێزیكایەتی ڕێبەر ئاپۆش ئامانج و ئەنجامێكی سیاسییە، ڕاستەوخۆ پەیوەندی بە پرسی كوردەوە هەیە، نە تەنها بۆ پرسی كورد لە باكوری كوردستان، پەیوەندی بە هەموو گەلی كوردەوە هەیە، بەو هۆیەوە، هەموو كەسێك بەرپرسیاری خۆی جێبەجێبكات.