هێشتاھەڵەبجە بۆنی سێوی لێ دێ
فەرەیدون حەمەڕەشید
2021-03-22 576
سەرەتای مانگی
ئازاری 1988 ئەوکات ھەردووھێزی داگیرکەری
کوردستان( عێراق وئێران )ھەشت ساڵ لەدەورانی جه‌نگێکی خوێناوی ووێرانکەردابوون.ئەم دووھێزە یەکەمیان عێراق ناوی جەنگی نابووقادسییەی سه‌دام
بەدنیابینی به‌عسییه‌کان بەرگریکاری بوولە(بوابەی شه‌رقی نیشتیمانی عەرەبی)
ھێزی دووەمیش
ئێران کەتازەھاتبووەسەرداروپەردووی ڕژێمی لەگۆڕنراوی شاھەنشایی
محمدڕەزاشا.ئێرانیەکان ئەوکاتەدرووشمی(لاشەرقی ولاغەربی)یان بەتۆخی ھەڵگرتبوو.ئەم
جەنگەیان ناونابوو(جەنگی دیفاعی مقدس)بۆسەرکەوتن
بەسەردووژمن وگەیشتن بەکەربەلا.
بەداخەوەوەک
ھەمیشەجەنگ بێ دایکوباوکبوون ولەدەستدانی سەرمایەی مرۆیی ومایەپووچ بونی ئابووری
لێدەچنرێتەوە.گەلی ھەردوووڵات له‌سایه‌ی ڕژێمی وڵاته‌کانیان له‌م مەینەتی ومایەپوچ بوونەمرۆیی وئابورییەبەدەرنەبوون.
بەڵام ئه‌م جەنگه بۆکوردوخەڵکی ھەردوودیوی کوردستان ناخۆشی ودڵەڕاوکێ وزەرەروزیانی گەورەبووبەوەی ڕووبەڕێکی گەورەی
ھەردووبەشی (ڕۆژھەڵات وباشوری کوردستان) ببووەمەیدانی پێکددانی جەنگێکی سەپاووسوتماککردنی سەدان گوندوشارۆچکە،کوردستان
له‌گێڵگه‌یه‌کی کشتوکاڵییه‌وه‌بووە کێڵگه‌یه‌ک له‌مین وته‌قه‌مه‌نی ئۆردوگای
جه‌نگ.
ناوەڕاستی مارسی 1988وەک ھەمووساڵ سروشتی جوانی کوردستان ئاسمانێکی شین
باڵی به‌سه‌رهه‌ڵه‌بجه‌داکێشابوو.گوڵەنێرگزەکان زەوی وبن تاشەبه‌ردوقەدپاڵەکان وبەرزایی کێوه‌کانی
سورێن وباڵامبۆوشنروێ شەقار شەقاکردبوو،
گوڵەنێرگزەکان
لەچاوەڕوانی دەستکەنەوگوڵەچنی کوڕان وکچانی ھەڵەبجەوشارەزووردابوون تاچەپک چەپک
لەناوگوڵدانی سەرتاق وسەرپەنجەرەی ماڵەکاندا مزگێنی بەھاربدەن.بەڵام لەوبەھارەپڕلەبۆنی بەیبون ونێرگزەدا ڕقی ڤاشیزمی عروبەوپان ئێرانیستی سەفەوی بەرامبەربەیەک لەوپەڕی ڕقو
تۆڵەوپێکداداندابوون.لە16.03.1988 پۆلێک فڕۆکەی مەرگ چێن لەبەغدای
عاصیمەی سەلامەوەفەرمانیان پێدراھەڵەبجەبدەنە به‌ربۆمبی کیمیایی وگەورەترین داستانی کۆمەڵکوژی کۆتایی سەدەی بیست لەسەرپێنج ھەزارژن ومنداڵ وپیروخەڵکی سڤیلی
ھەڵەبجەتۆماربکەن.بێ دوودڵی فەرمان جێ بەجێ کرا.کۆمه‌ڵه‌ومه‌حفه‌له‌نێوده‌وڵه‌تییه‌کان له‌به‌رهاوکێشه‌وبه‌رژه‌وه‌ندیەکانی ئه‌وکات لێی
بیده‌نگ بوون .
تائەمڕۆش نەبه‌غدای به‌ناوپایتەختی سەلام ڕاستگۆیانەداوای لێبووردن وشەرمەزاری خۆیان بۆھەڵەبجەڕاگەیاندووه‌نەپارته‌سیاسییه‌کان
ونوێنەرەکوردەکانیش لەبەغدادەتوانن ئەم ڕاستیانە له‌موجامه‌له‌ی سیاسییەوە‌بکەنەسەرمایەی مافەودەستکەوت بۆخەڵکی کوردستان و مەرگەسارتی نه‌ته‌وه‌یه‌ک .
فاشیزمی عەرەبی وھەرچواروڵاتی داگیرکەر( ئێران،عێراق،تورکیاوسوریا
)تاشەرعیەت ودانپێدانان نەنێن بەگەلی کوردووه‌ک نەتەوەیەکی شەریک وھاوبەش مامه‌ڵه‌ی دروست له‌گه‌ڵ
کوردی وڵاته‌کانیان نه‌که‌ن ھیچ کات ناتوانن بۆھەڵەبجە فرمێسکی ڕاستی بڕێژن.هه‌میشه
دووباره‌بوونه‌وه‌ی هه‌ڵه‌بجه‌وکۆمه‌ڵکوژی خه‌ڵکی کوردستان له‌هه‌رپارچه‌یه‌کی کوردستان بۆداگیرکه‌رئه‌گه‌رێکی
کراویه .
حیزب وڕێکخراوه‌کوردییه‌کان بەھەمووڕەنگەکانەوەھیچ کات لەبەرخاتری
مەرگەساتی ھەڵەبجەوئەوتراژیدییەمێژووییه‌متمانەوکاری ھەماھەنگییان
لەگەڵ یەکترنه‌کردووە،نەلەبەرھەڵەبجەش سازشی سیاسی وفەزڵی ھەڵەبجەیان قبوڵکردووە،ھەمیشە ھەڵەبجەوھەموومەرگەساتەکانیان
کردۆتەڕیکلام بۆحیزب.لەکاری 30ساڵی دەوڵەتداریدانەیان ویستوه‌بەئیدارەدانی دەستەڵاتێکی دەستپاک وبێگەردزامەکانی ھەڵەبجەکەمبکەنەوە.کەواتە ھێشتا لەھەڵەبجەوھەمووکوردستان بۆنی سێوی مەرگ دێ.
بۆنی سێوێک نه‌ک
ته‌نهائاخنراوسیخناخەبەبۆنی گازەکانی خەردەل وسیانید،بەڵکو ئاخنراوە بەبێ متمانەیی
وبەتاڵانبردنی نیشتیمان و پەرتەوازەیی ناوماڵی کورد.دەستەڵات وھێزەکوردییەکان
خۆیان بەشێکن لەجەلادو ئەتکردنی ئازادی وبەرائەت دەرکردن بۆجەلادەکانی بەعس.ئەم هه‌رێمه‌ی
ناوی کوردستانەلەبەردەم کەڵبەی تیژی وڵاتەداگیرکاره‌کان ونەزانینی خۆماندا
بەبارمتەکراوە.کەواتە لەھەڵەبجەهێشتا بۆنی سێوەکەی بەعس دێت، بیرمان نەچێت لایەکی گەورەی ئۆباڵی شکست وبه‌رپرسیاری مێژوویش خۆمانین نەوەک داگیرکەرانی کوردستان.