باڤڵ تاڵەبانی بۆ وادەکات و چی بکات؟

چیا عەباس
  2023-01-29     770

لەو ساتەوەی باڤڵ تاڵەبانی بە هاوسەرۆکی یەکێتی لەلایەن کۆنگرەوە هەڵبژێردرا و دواتر بوە تاکە سەرۆکی حزبەکەی گەڵێک روداو و گۆرانکاری هەستیار لە ناو حزبەکەی و زۆنی دەسەڵاتی یەکێتی و حوکمرانی هەرێم و پەیوەندیەکان لە گەڵ بەغدا و ناوچەکە رویانداوە. باڤڵ تاڵەبانی لە پشکی خۆی لەم روداوانە بە ئەرێنی و نەرێنی بەرپرسیارە.
 

ماوەیەک لەمەو پێش نوسینێکم بڵاوکردەوە بە ناونیشانی " باڤڵ تاڵەبانی و دو دنیای جیاواز" ، مەبەستم لەو نوسینە ئەوە بو ئاماژە بدەم بەوەی بۆ یەکەمجارە کەسایەتیەک گۆشەکراوی خەباتی چەکداری و شاخ و حزبایەتی و شەری ناوخۆ نەبوە و بە هێزی ئیرسی سیاسی باڵاترین بەرپرسیاریەتی هێزێکی گەورەی گۆشەکراوی خەباتی چەکداری و سیاسی پێ راسپێردراوە و هاوکاتیش لە دو جیهان و ئەزمونی زۆر دور و جیاواز لە یەکتر ژیاوە، چی لێ چاوەروان دەکرا ؟ چی کردوە و بۆچی وای کردوە و چی باشە بیکات؟
ئێستا پاش چەند ساڵێک لە بەرپرسیاریەتی کاتی هاتوە باڤڵ تاڵەبانی خەستتر بخەینە ژێر تیشکی زەرەبینێکی بەهێزتر تا واقعەکە وەک خۆی شێبکەینەوە و ببینین. بە پێچەوانەی چەندین بۆچون بەمەزەندەی خۆم باڤڵ تاڵەبانی نە سەری لێشیواوە و نامۆش نیە بە واقعی کوردستان و کوێرانە کار ناکات،  ئەزمونەکانی ژیانی رەنگدانەوەیان لە سەر شێوازی بەرێوەبردنی یەکێک لە هێزە گەورە رەسەنەکانی مێژوی کوردایەتی لە ناوچەیەکی تەنراو بە ناکۆکی و ساختەکاری و بەرژەوەندیە جیاکان کردوە.
سەردەمی دەسەڵاتی باڤڵ تاڵەبانی تایبەتترین و جیاوازترین قۆناغە لە مێژوی نزیکەی نیو سەدەی یەکێتیدا، تایبەت ئەم زاتە کۆدە کلاسیکیەکانی بنەماڵە و حزب و "چەپکە گوڵەکەی" باوکیشی بە خەستی پێرەو نەکردون. کەسانێک ئەم هەڵسەنگاندنە بە ناواقعی دەزانن و لێکدانەوەی جیاوازیشی بۆ دەکەن.
بۆ خۆم هاورایان نیم، چونکە لەلایەک بەشێکی بەرچاوی ئەو بۆچونانە یەکێتی لە دیدگای تەمەنا و نەستۆلژیای خۆیانەوە دەبینن، ئەوان ئێستاش یەکێتی لە سەردەمی ساڵانەکانی سەرەتای شۆرشی هەستانەوە و داستانە قارەمانیەکانی خەباتکەرانی ودەیان هەزار شەهیدا دەبینن، وێرای ئەوەی ئەمە راستیەکی مێژوییە و بەهاداترین و مەزنترین پێگەیان لە مێژوەدا مسۆگەر کردوە، بەڵام مێژو دادی ئێستا و ئایندە نادات گەر زیندو رانەگیرێت و نەکرێتە هەوێنێکی بەپیت بۆ ئایندە. بەشیکی تریش بەهاندەری رق و کینە و تۆڵەسەندنەوە، تایبەت ناو یەکێتی، مەبەستیانە ئەم سەردەمەی یەکێتی زیاتر دژاورتر و لێکترازاوتر بێت ونمایشی بکەن.
کورد وتەنی: نان و پیازی پێوە بخۆن.
باڤڵ تاڵەبانی بە حوکمی ئەزمونەکانی ژیانی دیدگا و تێگەیشتنی واقیعیتری لە زۆربەی هاوحزبە دێرینەکان بۆ دۆخی ئێستا هەیە، تا رادەیەکی بەرچاو تێگەشتنی بۆواقع دەربریوە. ئەو تێگەیشتوە سەردەمی ژیانی حزبایەتی کلاسیکی و گرێدانەوەی توند بەچەند دروشم و چەمکی بەسەرچو و چرینەوەی ئاوازەکانی رابوردو کاریگەری کەمیان ماوە، بۆیە سەرەرای کارە هەڵە و چەوتەکانیشی ئاسۆیەکی جیاواز لەوانەی پێش خۆی و بەشێکی هاوحزبەکانی ئێستاشی وێناکێش دەکات. ئەوان خوازیارن لە بازنە داخراوەکەی مێژودا بگوزەرێن کە تێیدا هەست بە پێگە و مەقامی خۆیان دەکەن و هاوکاتیش ئەو مێژوە، سەرەرای لادان و کاری نارەوایان، وەک رادعێک بۆ پارێزگاری لە خۆیان بەکاردەهێنن. هەرچەندە باڤڵ تاڵەبانی لەو سفرەیەی مێژو سودمەند بوە، بەڵام کاری کردوە ئەم هاوکێشەیە بگۆرێت.
ئەو دەزانێت بەشیک لە بەرپرسانی جومگە هەستیارەکانی حزبەکەی لە سەردەمی باوکیەوە بە مەلەفدار ناسراون، بەشێکی تریش لە گەندەڵی و کاری نارەوا و پێشێلکردنی یاسا و رێسا کۆمەڵایەتیەکان  تێوەگلاون، باڤڵ ئەم ئیرسە هەریسە ئاسایە بە چاک و خراپەوە بۆ ماوەتەوە.
بەشێکی تری کادرە پێشکەوتوەکانی یەکێتی سەردەمی مام جلال، ئیستا چین و چی دەکەن،
ئەم بەشە نامۆ بون بە نیەتی خەمخواردن بۆ نەتەوە و نیشتمان و حزبەکەیان. ئەم تاقمە هەڵگەراوانە لە پرەنسیپە رەسەنەکانی خۆیان، بونەتە بازرگانی سیاسی، سەر بە هەمو شوێنێکدا دەکەن بۆنی پۆست ودۆلار بکەن، بە باس و وتار و تەنز شانازیەکانی سەردەمە زێرینەکانی یەکێتی لەکەدار دەکەن، ئەمانە دەربری رای ئازاد نین بەڵکو لەکەردارکەری جوانیەکانن، بۆ خۆم لەو باوەرودام خزمەتی رکابەر ونەیارەکانی ئێستای یەکێتی دەکەن.
باڤڵ تاڵەبانی بەحوکمی ئەوەی کورە گەورەی مام جلال ە بۆتە بەرپرسی یەکەم، بەڵام نە کاریزما و نەهێز و نە ئەزمونە بێ ژمارەکانی باوکی هەیە، خەمی سەرەکی سەرەتای دەسەڵاتی لە یەکێتیدا پرکردنەوەی ئەو بۆشاییانە بو، لە رێرەوی ژیانیدا تێگەیشتوە بێ کاریزما و هێزی تایبەت و دەسەڵات و پارە، تایبەت لە رەوشی شێواوی خۆمان، شتێکی ئەوتۆی پێناکرێت.
کاری جدی و زۆری لەسەر ئەم چەمکانە کردوە و دەشکات، لەو پرۆسەیەدا بەشێکی بەرچاوی سەرکردە دێرینەکانی یەکێتی پشگوێ خست، دەستەیەکی گوێرایەڵی لە دەوروبەری خۆی کۆکردەوە، تایبەت لە دەزگا هەواڵگریەکان و ئاسایشدا، بەتوندی ئیدارەی بواری دارایی و بازرگانی یەکێتی کۆنترۆڵ کرد. خەڵک چاوەروانە تا بزانن ئایا ئەمانە وەبەردەهێنێت بۆ ئایندەیەکی گەش، بەلایەنی کەمەوە بۆ زۆنی دەسەڵاتی یەکێتی! 
خاڵێکی هەستیاری تر پابەندە بە ئامۆزاکەی، لاهوری شێخ جەنگی، بە هەڵسەنگاندنی باڤڵ تاڵەبانی و لە سایەی شێوازی بەرێوەبردنی یەکێتیدا دەرکی کرد کە هاوسەرۆکی لە ناو یەکێتیدا رێگرە لە بەردەمیدا. دەستیکرد بە تەنگهەڵچنین بە ئامۆزاکەی و لابردنی لە هاوسەرۆکی، گەیشتە ئاستی تەقینەوە، سەردەمانێک بو بە خەیاڵی خۆی پشتئەستور بو بە دەعمی ژێربەژێری چەند هێز و لایەنێک. کاتێک ئەمریکا و بەریتانیا بەخەستی هاتنە سەرخەت و هۆشداری توندیان بە هەر دو ئامۆزاکە دا ئیتر ئەگەری بەرەنگاربونەوەی چەکداری  زۆر کاڵبوەوە. هەر دوکیان بەبێ رێکەوتنی سەر کاغەز دورە و پەرێز تیریان لە یەکتر دەهاویشت. هەر دوکیشیان بەغدایان جەسنەبز کرد، شیعەکان بە گەرمیەوە  دەهاتن بە رویانەوە نەک بە دەنگیانەوە. سەرجەم ئەم هەوڵانە دۆخەکەی بەنیوەچڵی هێشتۆتەوە کە خواستی سەرەکی سەرجەم نەیار و رکابەرەکانی دو ئامۆزاکە و یەکێتیشن.
ئێستا ئامۆزاکەی ئەزمونە تاڵەکەی باڤڵ تاڵەبانی لە گەڵ بەغدا و هەولێر تاقیدەکاتەوە، هاوکاتیش ژمارەیەک لە هەڵگەراو لە یەکێتی و مێژوە مەزنەکەی و یاخیبو لە ئەزمونی دەسەڵات و رەفتار و کارەکانی باڤڵ تۆرێکی بەهێزی راگەیاندن و زانیاریان رەخساندوە کە هەمی سەرەکیان شکاندنی دەسەڵات و شێوازی فەرمانرەوایی زۆنی کەسکە، بە واتایەکی تر  یەکێتیان کردۆتە ئامانج.
زیاتر لە چڵ ساڵ ئاشنا بوم بە مام جلال و بەرێز هێرۆ خان و بەشێکی تر لە خزم و خانەوادەکە و سەرکردە دێرینەکانی یەکێتی، هیچکات، بە مام جلال یشەوە، کەسێکم وەک باڤڵ نەبینیوە بە شێواز و تەریقەی تایبەتی خۆی بەرپرسیاریەتەکەی بەرێبکات، کە لایەنی ئەرێنی و نەرێنیان لێکەوتۆتەوە، هەرچۆنێک بێت خەڵک چاوەروانی دوا ئاکامەکانە.
لەم دۆخە نادیار و ئاڵۆزەدا پێموایە پێرەوکردنی ئەم خاڵانەی خوارەوە  ئاهێک بە یەکێتی و زۆنەکە و هاوڵاتیان دەبەخشێت. ناشێت لەبیر بکرێت لە کۆی گشتی رێژەیەکی زۆر کەمی کۆمەڵگای زۆنی کەسک متمانەیان بەیەکێتی لە دوا هاڵبژاردن داوە. ئاماژەی زیندو بۆ دەربرینی نارەزایەتی و دڵگرانی و بێ ئومێدی بە دەسەڵاتدارەکانی.
یەکەم: باڤڵ تاڵەبانی پێویستی بە حزبی پان و پۆر و بەرخۆر و بێ بەرهەم نیە، رێز لە تێکۆشەرە پاک و وەفادارەکان بگیرێت و زامنی ژیانێکی پر کەرامەت و رێز بۆیان دابین بکرێت،
دوەم: دەسەڵاتی حوکمرانی زۆنەکە لە هەژمونی خەستی حزب و جەمسەرەکان رزگار بکرێت، گۆرانکاری بنەرەتی لە کۆمپانیای نۆکانی یەکێتی بکرێت کە بۆتە زاڵمێکی چاوچنۆک.
سێیەم: چاکسازی ریشەیی لە پرسی زەوی و زاردا بکرێت، ماندێلا، سەرکردە ناودارەکەی دنیا، کاتێک حوکمرانی گرتە دەست یەکێک لە کارە مەزنەکانی پرسی چاکسازی زەوی و زار بو لە ئەفریکای باشور، هیچ عەیب نیە لێی فێربین، کوردستان پێویستی زۆری بەو جۆرە کارەیە، تایبەت لە دەشتی شارەزور و گەرمیان کە سەرچاوەی گرنگی سەرمایەیی ئابوری نیشتمانین.
چوارەم: جەردێکی وردی کادر و سەرکردە و بەرپرس و بنپرسی جاران و ئێستای یەکێتی و فەرمانرەوایی زۆنەکە بکرێت کە ماوەیەکە بەشێک لێیان وەک جاڵجاڵۆکە تۆری گومانلێکراو و مەترسیداریان دژ بە بەرژەوەندیە گشتیەکان و ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی و ئارامی هەڵچنیوە، هەر ئیمتیاز و کارئاسانیەک لە سایەی یەکێتیدا بۆیان کراوە هەڵبوەشێنرێتەوە، ئەمە زۆر پێویستە بۆ بەرەنگاربونەوەی ئەم تاقمانە کە دەبێت حسابی تابوری پێنجیان بۆ بکرێت.
پێنجەم: کورد وتەنی: دەستت لێ نەدایە باشتر بو، هەر کۆنگرە و هەوڵێک بۆ گەلەکۆمێ لەم ساتەدا ماڵوێرانی زیاتری بۆ یەکێتی لێدەکەوێتەوە، چونکە یەکێتی ئێستا پیكهاتەیەکی فرە جەمسەرە و هۆمۆجین نیە و بەرژەوەندی و ململانێی زۆر بونیادی هیلاک کردوە.  بوژاندنەوەی بونیادێک لەو جۆرە تەنها کێشەو قەیرانی زۆرتریان لێدەکەوێتەوە.
شەشەم: زیاتر لە (٣٠) سی ساڵە پارتی و یەکێتی لە شەر و بێ شەریشدا هەرێم و بەشێک لە ناوچە زەوتکراوەکانی باشوریان بە جۆرەها شێوە و مێتۆد و تراز بەرێوەبردوە، سەرەرای کارە باشەکانیان بەڵام لە بەرهەمەکانیشی کارەساتەکانی ئۆگۆست و ئۆکتۆبەر و ئەم حوکمرانیە لەتلەت و نادیار و ژێربەژێر و گرژ و ناجێگیرەشە. ئیستا تیمی حکومی یەکێتی مانی گرتوە و زویرە، هۆکارە واقعیەکان هێشتا ژێرئاو و تەم و مژاوین.
مافی بنەرەتی هاوڵاتیانە هۆکارەکانی بزانن چونکە ئەوانن کە باجی گەورەی ئەو رەوشەیان داوە، دەسەڵاتدارانیش لە هیچیان کەم نیە. گەر باڤڵ و قوباد تاڵەبانی دەیانەوێت بەجدی و راشکاوانە بەلایەنی کەمەوە خزمەتی زۆنی دەسەڵاتیان بکەن لە بەردەم دو بژاردەدان:
یەکەم: راشکاوانە و بوێرانە لە حکومەتی هەرێم بکشینەوە و پێگەی ئۆپزسیۆن بژاردە بکەن، زۆنی دەسەڵاتیان بە رێک و پێکی و جوان و کراوە لە گەڵ هێز و کەسایەتیەکانی دەڤەرەکە بەرێوەببەن بەسود وەرگرتن لە ئەزمون و هەڵە و کارە نارەواکانی رابوردو. پرسیار ئەوەیە ئەمە دەکەن و ئایا پێشیان دەکرێت؟
دوەم: لە هیچ حوکمرانیەکی دنیادا نەبوە بانێک و دو هەوا بێت، جا پارتی حزبێکی خۆشەویستە یاخود نا، باوەرپێکراوە یاخود نا، دادپەروەرە یاخود نا، وەک هێزی یەکەمی ئێستای هەرێم و حوکمرانیەکەی مافی خۆیەتی داوای پابەندبونی یەکێتی بە رێکەوتنی حوکمرانیەوە بکات، گەر پارتی خەتابارە با باڤڵ تاڵەبانی و یەکێتی راشکاوانە، بەدورکەوتنەوە لە لێدوانە گشتیەکان، راستگۆیانە هەرچی ژێر ئاوە سەرئاوی بخەن تا خەڵک بیان بینن و لەم حەزورە و وبێنەوبیبە و چاوشارکێیە رزگاریان بێت. ئەم کارکردنەش بۆ رۆڵی کورد لە بەغدا پێویستە، زاکرەی کورد مەگەر ئەوەندە کورت تەمەن بێت گەر ئەزمونی تفت و تاڵی بژاردەکردنی سەرۆکێک بۆ کۆماری وێرانە بیرکردبێت.

چاوەروانین باڤڵ تاڵەبانی چ بژاردەیەک دەکات

 

وتاری زیاتر

زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×