هەڵبژاردن لەنێوان ڕێگاچارە و گرفتدا!!

عەبدوڵا مەحمود
  2024-07-30     147

بەدوای دیاریکردنی رۆژی خولی شەشەمی هەڵبژاردنەکان، خەریکە جارێکی تر پرسی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان گەرم دەبێت.

تەواوی باڵەکانی بۆرژوازی لەسەراسەری دنیادا، شانازی بە ئەنجامدانی هەڵبژاردن وەکو روکنێکی پایەیی دیموکراسی دەکەن، بەوێنەی تاکە ڕێگای ئاڵوگۆر بەخشین و جێ گۆرکێی و دەستاودەستکردنی!! دەسەڵات.

هەر لەو ڕوانگەیەشەوە لە هاتنە پێشی هەر پێشهاتێکی کتوپڕ یان هەر ئەزمەو گرفتیکی بەرجەستە، دوبارە یان پەنا دەبەن بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردن و هەڵبژاردنی پێش وەختە و بەم شێوەیە ئەلگۆ هەڵبژاردن ئابدەیت دەکەنەوە و دوبارە و چەند بارە ئەم ئەلگۆیە بەدەستەوە دەگرن و بە دیموکراسی بۆرژوازییەوە دەفشن. 

هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان لە فەرەنسا و ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێش وەختە. پێشخستنی هەڵبژاردن لە بەریتانیا، هەڵبژاردنی سەرۆکی ئێران، دوای مردنی سەرۆکی پیشوو لە روداوی کەوتنەخوارەوەی فرۆکەدا... نوێترین نموونەن کە بۆرژوازی لە بەرامبەر بەو گرفتانەی رووبەڕووی بۆتەوە بەخێرایی دەستی بۆ هەڵبژاردن بردووە و هەموو لایەنە سەرەکیەکانیش وەکو پەیرەوی لە نەریتێکی دیموکراتی!!، پێوەی پابەند بوون. واتە دیموکراسی و هەڵبژاردن بەر لەوەی رێگاو ئەلگۆیەک بێت بۆ بەشداری هاوڵاتیان، وەکو رێگاچارە بۆ رووبەڕووبوونەوە ئەزمەی خودی بۆرژوازی، بەدەستەوە دەگیرێت. 

دەسەڵاتی بۆرژوازی کورد، کە خۆی بە ئەولادی رەسەنی دیموکراسی دەزانێت و بانگەشەی دیموکراسی سەروبنی زمانی سەرانی وردو درشتیەتی، و هۆکاری دۆخی سیاسی کوردستان بە ئەنجام نەدانی هەلبژاردن دەزانن و وەکو ڕێگاچارەش بۆ دۆخی ئیستا پیداگری لەسەر دەکەن، کەچی لەگەڵ ئەوەدا دەرگیری گەورەترین گرفت و رووبەڕوون لەگەڵ چەندین کیشەی چار هەڵنەگر، نەک هەڵبژاردنی پێش وەختە، یان هەڵبژاردن لەکاتی خۆیدا ناکات، بەڵکو دوای چەند جار درێژکردنەوەی تەمەنی دوبارە هەر جارەی لایەنێکی باڵادەستی، دوای دەخەن و دەیسپێرن بە ئایندەی نادیار، تەنانەت گوشاری جەمسەر جیهانیەکانیش کە دەسەڵاتیان بەخشیوە بەو هێزانە، بە پاساوی جیا جیا لەبەرچاو ناگرن.

ئەمەش نیشان دەدات کە بۆ  بۆرژوازی کورد، هەڵبژاردن نەک ڕیگاچارەیەک بۆ گرفتەکانی بەردەمیان نییە، بەڵکو خودی هەڵبژاردن و ئەنجامدانی گرفتێکە. چەند ساڵی رابردوو یەكیک لە ململانیکانی نێوان باڵە دەست ڕۆشتوەکانی بۆرژوازی کورد، خودی ئەنجامدانی هەڵبژاردن بووە.

 هەڵبژاردن بۆ حزبە دەستڕۆشتوەکانی بۆرژوازی کورد، لە هیچ برگەو خولێکدا، پێداویستیەک نەبوو بۆ وەڵامدانەوە بەهیچ گرفتێک، بەڵکو ئەنجامدانی بۆتە گرفت، دیاریکردنی کاتەکەی، چۆنیەتی بەڕیوەچوونی، قبوڵکردنی ئاکامەکەی..تاد بوونەتە گرفت. ئەم دۆخە لەگەل خۆیشیدا دڵەراوکی و سیبەری ناکۆکیەکانی زیاتر کردووە و گرژی بەدوای خۆیدا هێناوە. دوای هەموو هەڵبژاردنیکیش ناچار بە "سازان" لەسەر ئاکامە " نارۆشنەکان" ی، بوون.

بەم شێویە پرسی هەڵبژاردن لای دەسەڵات و سەرجەم بۆرژوازی کورد بە وێنەی "هەم دەرد و هەم دەرمان" مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت، وەکو نۆرمیكی دیموکراسی بۆرژوازی لە ئاستی دنیادا ستایشی دەکەن و خۆیانی پێوە بابەدەن و وەکو ڕیگاچارەو دەرمانی ئاریشەکان و دەردەکان دەیخەنە ڕوو، لە هەمان کاتدا بۆتە گرفت و ئاریشەیەکی هێندە سەخت کە هیچ هەڵبژاردنێک لە هەرێمدا بە دۆخێکی ئاساییدا گوزەری نەکردووە.

هۆکاری ئەم دۆخە کە بۆرژوازی کورد لە پەیوەند بە هەڵبژاردنەکانەوە دەرگیریەتی، ئەوەیە کە خودی بۆرژوازی کورد سەرباری پێداگری لەسەر "شەرعەیەت" ی دەسەڵات و خۆ هەڵواسینی بە نۆرمی دیموکراسی بۆرژوازییەوە، هەڵگری دژایەتی هەموو ئەو توخمانەیە کە "شەرعیەت" دەبەخشنە دەسەڵات و پێناسەی باون بۆ دیموکراسی بۆرژوازیی.

باڵە سەرەکیەکانی بۆرژوازی کورد، کە نە لەڕیگای هەڵبژاردن و دەنگی هاوڵاتیان و نە لەدۆخێکی ئاساییدا بەدەسەڵات گەیشتوون، نە دەتوانن لەگەڵ دۆخێکی ئاسایی و بگونجێن و نە ئامادەن دەنگی هاوڵاتی لایان مانای هەبێت و نە کاراکتەری هەڵبژاردن و دەستاودەست پێکردنی دەسەڵاتن. بۆرژوازی کورد لە رێگای جەنگ و ملهوری و خۆبەستنەوەو خۆشخزمەتی بە جەمسەرە ناوچەییەکان و بە پشتیوانی هێزی چەکداری حزبی و لەڕیگای دەست بەسەراگرتنی داهاتی خەڵکی کوردستانەوە، دەستیان لەدەسەڵات گیربووە...

پارتی و یەکێتی وەکو دوولایەنی باڵادەست و بنەماڵەیی، هەڵبژاردنیان بەو مەرجە دەوێت کە هێزی ئەمنی و چەکداری حزبیان بپارێزێت. دەستیان لە دزینی داهات و دەست بەسەراگرتنیدا کورت نەکاتەوە، رێگای خۆبەستنەوەو خۆشخزمەتیان بە جەمسەر جیهانی و ناوچەییەکان لێ نەبەستێت. واتە زەمانەتی دەسەڵاتی حزبیان بکات و هەڵبژاردنیش وەکو کایەیەک ئەو دەسەڵاتە بپارێزێت و لە ئاستی گشتی و روو بە دنیای دەرەوەشدا رەوایەتی نیشان بدات. ئەوەش پیچەوانەی هەر هەلبژاردنیكە لە هەموو ئاستێکیدا. پارتی و یەکێتی بە زەمانەتی نزیکەی نیوەی دەنگی دەنگدەرانی لەپێشدا بڕاوە لەوانە هیزی ئەمنی و پیشمەرگە و کادرە حزبیەکانیان، کە هەمیشە نزیک بەنیوەی دەنگی هاوڵاتیان و بەشداریانە، دێنە ناو پرۆسەی هەڵبژاردنەوە...

واتە بەر لە هەڵبژاردن دەیان کورسیان بۆخۆیان زامن کردووە دوای ئەوە بەشداری لە کێبەرکیی هەڵبژاردن دەکەن و بەکردەوەش مەرجی بەشداریکردنیان پاراستنی قەڵەمڕەوی دەسەڵاتیانە. وە هیچ هەڵبژاردنێک ناتوانێت دەسەڵاتی حزبیان لەدەست دەربهێنێت. زیاتر لە سێ دەهەیە ئەو واقعیەتە بۆتە راستیەکی حاشاهەڵنەگر.

ئەگەر لەهەر وڵات و جێگایەکی دنیادا، لانی کەم سوپاو دەزگا ئەمنییەکان... سەربەخۆن و دوورن لە هەژموونی حزبی و دەچوونی هەر حزب و لایەنێکی سیاسی کار ناکاتە سەر کاری ئەو دەزگاو هیزە سەربازی و ئەمنیانە... ئەوا لە کوردستان... ئەو دەزگا و هێزانە هەم لایەنێکی یەکلاکەرەوەی هەڵبژاردنن بە سودی حزبەکانیان و هەم ئامرازی هەرەشەن لەسەر ئاکامەکانی. ناسەربەخۆیی و پەیوەندی ئەو هێزە زۆرە چەکدار و دەزگا ئەمنییە زەبەلاحانە، بە دەسەڵاتی حزبی لە هەر زۆنێکدا، دەرگای بەرووی هەر ئاڵوگۆڕیکی بەرجەستەدا داخستووە. تەنانەت دوای ٣٠ ساڵ لە دەسەڵات و ئەزموونی بۆرژوازی کورد، لە جێگای ئەوەی ئاڵوگۆرێک لەو فۆرمە رووبدات، ئەو فۆرمەی لە رێگای زیاد کردنی قەبارەی هیزی چەکدار و زۆرکردنی دەزگای ئەمنی جیاجیا... تۆختر کردۆتەوە، بەجۆرێک کە هیزی چەکدار و دەزگای ئەمنی هیندەی بەکار دەبرێن و بەدەستەوە گیراون بۆ دەنگدان لەوەش زیاتر تاکو ئێستا دامەزراندن لە هەر دامەزراوەیەک بە بی تەزکیەی حزبی ناکرێت و نە لەزۆنی زەرد یەکێتیەک دەتوانێت دەستی لە کارێک گیر بێت و نە لەزۆنی سەوزیش بەهەمان شیوە... هەموو ئەوانە ئەو توخمانەن کە پرۆسیسی هەڵبژاردنی لەهەموو بەهایەکی خۆی خاڵی کردۆتەوە و دیموکراسی بۆرژوایی کردۆتە کاریکاتۆریکی هێندە عەنتیکە، کە وێنەی لە دنیادا نەبێت.

 ئەو واقعیەتەش مۆری هیچ جۆرە پێشکەوتنخوازییەک لە هیچ ئاستێکدا بەباڵای ئەم دەسەڵاتە نابڕێت و هەڵبژاردنیشی کردۆتە درۆیەکی شاخدار کە هەموو کەس دەیزانیت.

وە دەتوانرێت بە یەقینەوە بوترێت کە هەڵبژاردن لە لەژێر سایەی دەسەڵاتی حزبۆکراتی پارتی و یەکێتی و هاوبەشەکانیان بە قەومی و ئیسلامیەوە، نەک ئامڕازێک بۆ ئاڵوگۆری دەسەڵات و دەستاو دەست پیکردنی و نەک ئامرازێک بۆ دەچوون لە گرفت و کیشەکانی و نە رێگاچارەی دەرچوون لە هیچ ئەزمەیەکیشە، بەڵکو خۆی کۆسپ و گرفیكی واقعی کۆمەڵگەی کوردستانە... کۆتاییهێنان بەو گرفتە، لە گرەوەی کەنار خستنی حزبەکانی دەسەڵات و داماڵینی هیزی چەکدار و ئەمنییە، لییان. 

وتاری زیاتر

زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×