ڕۆڵی پەروەردە لە ھۆشیاریی ژینگەییدا

ره‌وف محه‌مه‌د ئالانی‌
  2024-09-24     125

 ژینگە و جۆرەکانی ھەموو ئەو مەرج و ھۆکارە دەرەکییەکان دەگرێتەوە کە زیندەوەرانی زیندوو تێیدا دەژین و کاریگەری لەسەر دەکەن و کاریگەریان لەسەریان ھەیە.
 ژینگە ئەو چوارچێوەیەیە کە تێیدا ھەڵسوکەوت و ڕەفتاری ڕۆژانە و کار و پیشەکانیانی تیادا ئەنجام ئەدەن،  کارلێک لەگەڵ پێکھاتە جیاوازەکانی و جۆرەکانی دەکەن لە ژێر سیستەم و پلان و  ژینگەپارێزی دیاریکراودا بەپیی  بڕیار و ڕاسپاردە و یاساکانی  ئەو شوێنە، ئەمە لەکاتێکدا ئەگەر کار بە یاسا و ڕێکارەکان بکرێت، جوانی و گەشانەوە بۆ ژینگەی  ژیانی زیندەوەران دابین دەکریت.
بەڵام بە پێچەوانەوە ئەگەر پەیڕەوەوی ڕێزگرتن و پاراستنی ژینگە نەکرا، ژینگەی ژیان  دەبێتە وێرانەیەک، لە جیاتی  خۆشی و جوانی  ناشیرینی نەخۆشی و ناخۆشی شوێنی  دەگرێتەوە.
ئەبێ ئاماژە بە ڕۆڵی پەروەردە بکەین لە پاراستن و جوانکردنی ژینگە  چونکە ئەتوانین بڵێین ڕۆڵی سەرەکی و یەکلاکەرەوە ئەبینێت بە ھەردوو لایەنەکەیەوە، بە گەشەپێدان و پەراوێزخستن.
ئەمەوێ بە کورتی ئاماژە بەھەردوو لایەنەکە (ئەرێنی، نەرێنی)بکەم کە پەروەردە، ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ، لەسەر ژینگە دروستی ئەکات.
لە بواری ڕاستەوخۆدا پەروەردە ڕۆڵ و کاریگەری گەورە و گرنگی لە ھۆشیاری و ئاراستەی باش بۆ ژینگەدۆستی، لە پێناو ژیانێکی خۆش و جوان و گەشانەوەی ژینگەی ژیان  دەگێڕێت، لە شێوازی ناڕاستەوخۆشدا ھەمان ڕۆڵ دەبینێت بۆ دوور مەودای ژیان.
دەکرێ بەگرنگیەوە لە کاریگەری و ڕۆڵی پەروەردە بۆ ھەموو جۆرەکانی ژینگە بڕوانین کە ئەمانەن( ئاو، ھەوا، وشکانی).
بۆ ھەر یەکێک لەو شێواز و جۆرانەی ژینگە پەروەردە دەتوانێ کاریگەری لەسەری ھەبێت، ئەویش بە ئاماژە پێکردن و نمونە ھێنانەوە و دیاریکردنی لەناو پڕۆگرامی خوێندن، ئەکرێ مامۆستایانیش لەکاتی وانە وتنەوەدا زیاتر ڕۆچنە ناو بابەتەکە و پەیامەکە ووردتر بکەنەوە، بەھەردوو شێوازی (گوتنەکی و کردارەکی) تا پەیامەکە بە باشی و جوانی بگات.
گرنگیپێدان بە ژینگە ئەچێتە بۆتەی بایەخدان و خۆشویستنی سروشت و مرۆڤ، بۆیە وەک پێویستیەکی ژیانی لێی دەڕوانرێت، ئەوەتا(دەیڤید ئاتێنبۆرۆ)دەڵێ(سروشت تەنھا شتێکە کە پێویستمان پێیەتی).
ئەوەی لەم بابەتەدا جێدەگرێت، بایەخ و ڕۆڵی پەروەردەیە کە چەند لایەن و بەشێکی کارای کارپێکراو و کارلێک، ڕەنگدانەوەی تەواوی ھەیە بۆسەر ژیان و ژینگە، بە ڕەچاوکردن و ئاراستەکردن و پابەندیەکانی بەرنامە و  پلان و نەخشەی پەروەردەیی، ئەوانیش لە چوارچێوەی بوونیان لە ناو پڕۆگرامەکانی خوێندن و ڕۆڵی مامۆستایان و کەسوکاری قوتابیان و خوێندکاراندا خۆی دەبینێتەوە، لەو کاتەی ھەماھەنگی و ھاوکاری و پشتیوانی و دەستگیرۆیی ھەبێت تا پاڵنەری پاراستنی ژینگە بکرێتە ئامانجی پەروەردە لە پێناو ژیانێکی شایستە بە کۆمەڵگەی مرۆڤایەتی.
دەکرێ پەروەردە و کاریگەرییەکانی لەسەر ژینگە بەم چەند خاڵە دیاری بکەین:
١-ھۆشیاری: پەروەردە دەبێتە ھۆی زیادبوونی ھۆشیاری خەڵک سەبارەت بە کێشەکانی ژینگە و گرنگی پاراستنی.
٢- ڕەفتار: فێرکردن دەتوانێت ڕەفتاری خەڵک بگۆڕێت بۆ بەکارھێنانی سەرچاوەکان بە شێوەیەکی بەرپرسیارانەتر.
٣-چارەسەر: پەروەردەکردن وفێربوون وخوێندن یارمەتی خەڵک دەدات بۆ دۆزینەوەی چارەسەری نوێ بۆ کێشە ژینگەییەکان.
٤- بەشداری پێکردن: پەروەردە ھانی خەڵک دەدات بۆ بەشداریکردن لە چالاکی پاراستنی ژینگە.
٥-سیاسەتی ژینگەیی: کەسانی پەروەردەکراو زیاتر پشتگیری سیاسەتە دۆستانەکانی ژینگە دەکەن.
وەکو ڕوون و دیارە ھەموو ئەو ووڵاتانەی ژیانیان خۆش و ئارامە و ڕێژەی تەمەن تیایاندا بەرزە، ھۆکارێکی سەرەکی دەگەڕێتەوە بۆ گرنگیدان بە ژینگەی ژیانیان و بەرزی ئاستی وشیاری ژینگەیی و پابەند بوونیان بە ڕێکارەکانی ژینگەدۆستی، بەپێێ سەرچاوەی مەڵپەڕی 
https://www.argaam.com/ar/article/articledetail/id/١٤١١٩٨١
کە بۆ ساڵی ٢٠٢٤ ئەنجامیداوە بۆ ڕیزبەندی ئەو ووڵاتانەی ئاستی پاراستنی ژینگە تیایاندا بەرزە بەم جۆرە ڕیزیکردوون:
١-فینلەندا
٢-سوید    
٣- نەرویج
٤- نەمسا
٥-سویسرا
٦-دانیمارک
٧-نویزلەندا
٨-ئەڵمانیا
٩-کەنەدا
١٠-لۆکسەمبۆرگ
 لەم وتارەدا ئەمەوێ تیشک بخەمە سەر ئاستی گەشەکردن و پێشکەوتنی بوارەکابی ژیان لەو ووڵاتانەدا کە  دەگەڕێتەوە بۆ گرنگیدان بە فەلسەفەی پەروەردە، لەناو پەروەردەشدا بایەخدان بە پرسی ژینگە.
بەھیوام ئەمە دەرفەتێک بێت بۆ ھەنگاونان و بایەخدان بە پرسی ژینگە لە ناو پرۆسەی پەروەردەدا. وتارەکەم بە وتەیەکی (ئەلگۆر)کۆتایی بێنم کە دەڵێت:(ژینگەی سەلامەت و ئابووری بەھێز دوو ڕووی یەک دراون).
 

 

 

وتاری زیاتر

زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×