ئایدۆلۆژیایەک کە موتوربە کرابێت بەچەمکی دیموکراتی ڕاستەقینەو ئازادی  کۆمەڵگە بەبنەما بگرێت، هیچ مەترسی نییە هەڵگری وەها ئایدۆلۆژیایەک بیت، چونکە دۆگماتیزمی ئایینی، مەزهەبی، قەومچێتی، فیکری...هتد وەلادەنێت.

ئەوەی ئایدۆلۆژیای ناشیرین کردوە فاشیزم و دۆگماتیزم و ڕەگەزپەرستییە، لەقاڵبدانی ئەقڵ و بیرکردنەوەیە، سەپاندنی یەکدەنگی، یەکڕەنگی، یەکڕیزی بەیەک ڕەنگەوە نەک فرەڕەنگی، یەک فکرو بیرکردنەوەو یەک ئایین و یەک مەزهەب و..... هتد هەمو یەکەکانە .

ئایدۆلۆژیا گەر غەدری لێ نەکرێت و بەدەستی ئەنقەست ناشیرین نەکرێت و بکەوێتە خزمەتی ژینگەو مرۆڤایەتی، دەتوانێت جوان بێت و نەفرەتلێکراو نەبێت.

ئایدۆلۆژیا بۆیە ناشیرن بوە، دیکتاتۆرو دەسەڵاتخوازو چاوچنۆکی بەرهەمهێناوە. لە سیستمی سەرمایەداری بەکارهاتوە بۆ کەڵەکەی سامانی بێشومار، دور لەڕەچاوی بەها ئەخلاقییەکان و ژینگەییەکان.

لەدەوڵەت نەتەوە و ئایینی و مەزهەبی و قەومچیەکان (ناسیونالیستیەکان )، بەکارهاتوە بۆ لەناوبردنی ئایین و ڕەگەزو بیرە جیاوازەکان، سیستمی  ناوەندگەرایی گرێدراو بە تاکەکەسی و تاکە ئایدۆلۆژیا، ستەمکاری بەرهەمهێناوە.

ئایدۆلۆژیا کە موتوربە بو بە دیموکراتیەتی ڕاستەقینە، هیچ کام لەو سیفاتە خراپانە لەخۆ ناگرێت. ئایدۆلۆژیایەکی هێرشبەرو  پەلاماردەر نییەو نابێت، بەرگری و پاراستنی  ڕەوا  ئامانجیەتی، چاوچنۆک و دژەژینگەو  دژەمرۆڤایەتی نابێت، بەها ئەخلاقییە باڵاکانی ئەزمونی بەدەستهاتوی مرۆڤایەتی ڕەچاو دەکات. ئاشتی و پێکەوەژیانی گەلان، فرەڕەنگ و دەنگ، فرەبیر بەبنەما دەگرێت. ژیانی یەکجۆر و یەکبیر رەتدەکاتەوە.

ژن لەو سیستمەدا کاڵای بازرگانی و مافخوراو نییە، بڕیاردەرو خاوەن ماف و بۆچونی ئازادە. ئەو ئایدۆلۆژیا دیموکراتییە، درک بەوە دەکات گەشەو پێشکەوتنی کۆمەڵگە بەبیرکردنەوەی جیاواز فەراهەم دەبێت، بۆیە پەسەندی دەکات، پەروەردەی کۆمەڵگە بۆ گەیشتن بە ئایدۆلۆژیای دیموکراتی، تێگەشتن لێی و پراکتیککردنی بەخاڵێکی گرنگ دەزانێت. بێ پەروەردەی کۆمەڵگە لەدەزگا جۆراوجۆرەکان، هاتنەئارای ئەو ئایدۆلۆژیا دیموکراتییە مەحاڵە.

تەواوی فەیلەسوفەکانی جیهان هەرچەندە هەوڵی باشیان داوەو بە نوسینەکانیان ویستویانە مرۆڤ و زیندەوەران و ژینگەکەی باشترو ئاسودەو خۆشتر بژی، هیچ کامیان وەکو هەردو فەیلەسوف مورای بوکچین و عەبدوڵا ئۆجالان، چەمکی ئایدۆلۆژیای موتوربە بەدیموکراتیان پێشنەخستوە.

ئەگەر سەیری داهێنانە فەلسەفییەکانی ئۆجالان بکەین، هەر هەموی پاشگری دیموکراتی پێوەیە، بۆ ئەوەی هیچ کام لەسیاسییەکان، ئەکادیمییەکان، رۆشنبیران و نوسەران، پۆلیسەکان و فەرماندە سەربازییەکان، کۆمەڵگە جیاوازەکان بەگشتی، کەڵکەڵەی دیکتاتۆریەت و دەسەڵاتخوازی و خۆسەپاندن لەمێشکیاندا جێگیرنەبێت .

چەمکە فەلسەفییەکانی بەڕێز ئۆجالان  کە موتوربەیە بەئایدۆلۆژیای دیموکراتی بریتین لە: 1.نەتەوەی دیموکراتی. 2.کۆنفیدرالیزمی دیموکراتی. 3.خۆبەڕێوەبەری دیموکراتی ناناوەندگەرا. 4.مۆدێرنیتەی دیموکراتی. 5.ئابوری و پیشەسازی ژینگەدۆستی کۆمیناڵی دیموکراتی. 6.ژنۆلۆژی (زانستی ژنناسی) دیموکراتی.

هیچ کۆمەڵگەیەک بەبێ ئایدۆلۆژیا  نابێت دینەکان و مەزهەبەکان، بێ دینەکان، سەرمایەداری  سۆسیال دیموکرات، شیوعی، ناسیونالیزم هەر هەمویان و...هتد ئایدۆلۆژیان.

لەهەر هەمویان باشترو  گونجاوتر بۆ خزمەتی کۆمەڵگەی مرۆڤایەتی و ژینگەکەی و هەمو زیندەوەران، ئەو ئایدۆلۆژیا دیموکراتیەیە کە مورای بوکچین و ئۆجالان پێشیانخستوە. دەکرێت مرۆڤایەتی بەپراکتیککردنی لەگۆڕەپانی سیاسی و ئەکادیمی سودمەند بێت لێی.

ئەو فەلسەفەیە دوژمنی سەرسەختی رەتکردنەوەی ئەویترو شەڕو پەلامارو کاولکاری و دەسەڵاتخوازییە، دۆستی ئاشتی و ئاوەدانی و کشتوکاڵ و ئاژەڵداری و ژینگەی سروشتییە.

ئایدۆلۆژیای دیموکراتی، ئاشتی و پێکەوەژیانی ئازادو دیموکراتیانەی کۆمەڵگەو نەتەوە جیاوازەکان، لەسیستمێکی دیموکراتی ناناوەندگەرا بەبنەما دەگرێت، دژ بە گەندەڵ و گەندەڵکارو پێشێلکارانی قانونە.