2019-08-14 3148
ڕێبوار سیوەیلی
1. كۆمەڵگەی پەراوێزخراو، كۆمەڵگەیەكی خۆڵەمێشییە، زۆنێكی سەربەخۆیە لە نێوان چەندین زۆنی دیكەدا. ڕووبەرێكە لە دەرەوەی یاسا و كۆنترۆڵ و بەرژەوەندیی هاوبەش. لەم ڕووبەرانەدا هەم یاخییەكان و هەم شۆڕشگێڕەكان و هەم دەمشڕەكان پەیدا دەبن. پێنجوێن شوێنێكی پەراوێزییە، ڕووبەرێكە لە هەر دەوروزەمانێكدا كەسانێكی جیاواز تێیدا سەریانهەڵداوە، لە نێوان موفتی پێنجوێنی و مەلا هەڵۆپێنجوێنیدا، سەدان مرۆڤی دیكە پەیدابوون، كە هەریەكەیان بە جۆرێك حەكایەتی ئەو دابڕانەی كردووە، كە لە نێوان سەنتەر و كەنار، پەراوێز و چەق، شاری گەورە و شارۆچكەكاندا هەیە و دروسبووە. هەموو پێنجوێنییەكان وەك مەلا هەڵۆ قسە لەسەر هونەر و ژن ناكەن، بەڵام مەلاهەڵۆ گوزارش لە دۆخێك دەكات، كە تیایدا دەسەڵات ئامادە نییە و لە نەبوونی دەسەڵاتیشدا هەر پێنجوێنییەك هەست بە حاشییەیی بوونی خۆی دەكات.. بوومەلەرزە لە شارەكە دەدات و كەس بەهانایەوە ناچێت، ڕێگاوبانی تا ئەم ساڵانەش ئەوەندە خراپ بوو، كە مەپرسە. با زستان بێت و بەفر ڕێگا ببڕێت، بزانە چۆن پێنجوێن لە دنیا دادەبڕێت و لە هەولێر و سلێمانییش، كەس ئەمە بە كێشەی خۆی نازانێت..
2. بەمجۆرەش وەك چۆن پێنجوێن، لە پێگەی شارۆچكەیەكی پەراوێزییدا، موفتی پێنجوێنی خۆی دروستدەكات و دەبێتە ڕۆشنگەرترین كەسایەتی هەموو كورد لەسەدەی بیستەمدا، ئاواش لەم سەدەیەدا مەلا هەڵۆی خۆی دەردەهاوێژێت و بە نامرۆڤانەترین شێوە هێرش دەكاتە سەر هونەر و خانمە هونەرمەندێك. مەلا هەڵۆ لە ژینگەیەكی پەراوێزخراوەوە دێتە گۆ، كە ئەگەر دەسەڵاتێك لەخۆی بگرتایە، خودیی پێنجوێنییەكان، كە هاوسێی هەورامانن، لە مەلا هەڵۆیان قەبووڵ نەدەكرد بەو جۆرە قسە لەسەر ئەو خانمە هونەرمەندە كوردە هەورامانییە بكات. بەمجۆرەش بەرگرییكردن لە ماریا و بێدەنگكردنی مەلا هەڵۆ، بەو جۆرە نابێت كە لە فەیسبووك دەكرێت. بەڵكو ئەوە پڕكردنەوەی بۆشاییەكانی خزمەتگوزاریی و سڕینەوەی هەستی پەراوێزیی پێنجوێنییەكانە، كە مەلا هەڵۆ دەمكوت دەكات و پێنجوێنیش دەكاتە ئامێزی ماریا هەورامی. ئەم قسەیە بۆ زۆرشوێنی دیكەی ئەو دەڤەرەش ڕاستە: ئەگەر لە بیرتان بێت، كاتێك هەڵەبجە كرا بە پارێزگا، سەی سایەق و نازانم كوێ ناڕەزاییان دەربڕی.. چونكە تێگەیشتنی ئەوانی لە ئاست شوناسی خۆیاندا بێدار كردەوە. ئەوە بەمانای ئەوە نەبوو، كە سەی سادقییەكان پێیان ناخۆش بوو هەڵەبجە بكرێتە پارێزگا، بەڵكو ناڕازیی بوون لە دۆخی شارۆچكەكەی خۆیان و لەو بۆنەیەدا دەنگیان هەڵبڕی.. هەمان ڕۆحی خۆجیاكردنەوە و هەستی پەراوێزیش لەلای هەورامییەكانیش دەبینرێتەوە، ئەمانە نە دەستی دەرەكییان لە پشتە و نە بە فیتی كەس وا دەكەن. بەڵكو هەستی پەراوێزیی و نەبوونی عەدالەت لە خزمەتگوزارییدا بۆ ئەو شوێنانە و ملكەچییان بۆ كولتووری ئیدارەیەكی لووتبەرز و خۆبەزلزانی سلێمانەییانە و هەولێریانە، وا دەكات ئەوانە بكەونە خۆجیاكردنەوە و بەدەنگهاتن. كێشەكە لە دەمكوتكردنی توندڕەویی ئیسلامیانە و سەلەفیانە و هەڵۆییانەدا نییە، بەڵكو دەبێت لەسەرەتاوە كولتووری ئیداریی و فیزلێدانی سلێمانی و هەولێر بەسەر خەڵكی دەڤەرەكانیترەوە، كۆتایی پێبهێنرێت و دەمكووت بكرێت.
3. كۆمەڵگەی پەراوێزی هەمیشە دەنگی شاز و ڕێزپەڕ بەرهەمدەهێنێت. لە ئێستادا پێنجوێن بۆتە قوربانیی مەلا هەڵۆكان بەبێ ئەوەی توانای ئەوەیان هەبێت باڵێك بدەنە ئەم شارۆچكەیە و بەرزەفڕێی موفتییانەی فێر بكەن. دڵنیام ئەگەر خەڵكی پێنجوێن بە سادە و ئەعیانەوە، هەستیان كردبا حكومەتێك هەیە بە جیدیی كێشەكانی ئەوان چارەسەر دەكات، خۆیان نەیاندەهێنشت كەسانی جوێنفرۆشی وەك مەلا هەڵۆ ببنە سێمبوولی شارەكەیان. ڕابردووی پێنجوێن لە یادوەریی خەڵكی ئەو شارەدا ئەوەندە زیندووە، ئەگەر دەرەتانیان هەبێت هەرگێز ناهێڵن كابرایەكی جوێنفرۆش ببێتە دەمڕاستیان.. بەڵام ئەوە ماوەی نیزیكەی سی ساڵە كورد خۆی حوكمی خۆی دەكات، با كەسێك پێم بڵێت كامە پێگەی دەسەڵات، لە سەرۆكی هەرێمەوە تا سەرۆكی پەرلەمان و حكومەت و سەرۆكی حزبەكانیش، بە دەگمەن نەبێت، ڕۆژێك چوونە چاری پێنجوێن و هاوڵاتیانیان بەسەر كردنەوە؟!
4. پێنجوێن و شارۆچەكە سنوورییە هاوشێوەكانی، لە چاو ئەوەی بۆ هەردوو شارە لۆگۆكەی حكومەتی هەرێم كراوە، هیچیان بۆ نەكراوە. لە دەرەوەی هەولێر شارۆچكەی ڕۆڤیار و كابوولستانی پارتیمان هەیە، لە دەرەوەی سلێمانیش، خورماڵ و پێنجوێن و لە نێوان هەردووكیشیاندا: خەلەكان! كام لەم شارۆچكانە هەستی شانازیی بە هاووڵاتیانیان دەدەن؟ كام لەم شارۆچكانە پرسیان پێدەكرێت لە دانانی بوودجە؟ بۆچی دەبێت ئەم شارۆچكانە نوێنەری خۆیان لە ئەنجومەنی پارێزگاكان و لە ئیدارەكانی حكومەتدا، وەكو پێویست و ڕێزلێگیراوانە، نەبێت؟ بۆچی دەبێت ئەفەندیی شاریی لە فەرمانگەكانی سلێمانی و هەولێر، بڕیار لەسەر چارەنووس و داواكاریی خەڵكی ئەو دەڤەرانە بدەن؟ ئۆكەی، هەتا دۆخەكە ئاوابێت، ئێمە خۆمان دنەی هاووڵاتیانی ئەو دەڤەرانە دەدەین لە دەوری كێ كۆببنەوە و چ جۆر ڕووبەرێكیان بۆ كامە ئایدیۆلۆژیای پەست و نەخۆش لێدەربچێت. مەلا هەڵۆ دیاردەی ویست و ئارەزووی خەڵكی پێنجوێن نییە، بەڵكو بەرەنجامی ئەو سیستەمی مەحروومكردنەی خەڵكە لە دەستنیشانكردنی چارەنووسی خۆیاندا. دەرەنجامی كردنی پێنجوێنە بەشارێكی پەراوێزی و مۆڵگەی تووندڕەوی ئیسلامی سەلەفی. تۆ كەبوێریی ئەوەت نەبێت بەرنامە بۆ ڕۆشنگەریی و یەكسانی و عەدالەت دابنێیت و دەستگیرۆیی پڕۆژەی ڕۆشنگەریی و ڕؤشنبیریی بۆ ئەو ناوچانە بكەیت و ئەو هەستە لەلای خەڵكانی شارە پەراوێزییەكان دروستبكەیت، كە ئەوان هاووڵاتی پلە دوون، كەواتە سەریشت سووڕنەمێنێت، كە مەلا هەڵۆ لە پێگەی دەمڕاست و بڕیاردەری شارەكەدا دەربكەوێت و بەو زمانە قزەوەنە، بەركەندی دروستكردنی ئاژاوەیەك لە نێوان پێنجوێنییەكان و هەورامییەكاندا، بكات و ساردییەك لە نێوانیاندا دروستبكات..
5. كۆمەڵگەی پەراوێزی دەتوانێت قەڵای وڵات و دەشتوانێت مەترسی دروستكەر بێت. دەتوانێت بەزمانی شیعر بدوێت و بۆی هەیە هیچ شیعرییەت لە قسەیدا نەبێت. ئەوەی ئەم شارانە ئاراستە دەكات، دەسەڵاتە نەك خەڵك و كەسایەتییەكان. ئەگەر دەسەڵاتێك هەبوو توانی لە ڕێگەی خزمەتگوزاریی و بەخشینی متمانەوە ئەم دەڤەرانە بكاتە هی خۆی، ئەوسا هەركەس لە چوارچێوەی یاسادا پیشە و ئەركی خۆی جێبەجێدەكات و سزا و پاداشتیش بەپێی یاسا وەردەگرێت. ئەوەی مەلا هەڵۆ دەیڵێت، بەپێی یاسا و دادوەریی گشتی (مودەعی عام)، شایانی ئەوەیە بە تۆمەتی فیتنەیی نانەوە، لە نێوان دوو ناوچە و بە تۆمەنی تەشهیر بە خانمە هونەرمەندێك و بە تۆمەتی قسەی سووك وتن بە هاوپیشەیەكی خۆی، كە مەلایەكی نەرمخووە، بدرێتە دادگا، بەبێ ئەوەی كەس شكایەتی لێبكات. كەواتە سەرەتای هەنگاونان لێرەوە دەستپێدەكات. سەرەتای سنووردانان بۆ ئەوانەی بە ناوی ئایینەوە، میزاجی خۆیان بەسەر كۆمەڵگەدا دەسەپێنن و پێیانوایە لە دەرەوە و لەسەرەوەی یاسان.. فەرموو ئەوە عەرز و ئەوەش گەز..
14ی مانگە گەرمەكەی 2019