2020-04-05 2821
پزیشكێكی كوردی پسپۆری هه‌ناو، له‌باره‌ی ده‌نگۆی رژاندنی گازی سارین، روونكردنه‌وه ده‌دات و راستی ده‌نگۆیه‌كان ئاشكرا ده‌كات.
ئاوێنه: دكتۆر زانا ئه‌حمه‌د، پسپۆر له پزیشكی هه‌ناو، له په‌ره‌ی فه‌رمی خۆی له تۆری كۆمه‌ڵایه‌تی فه‌یس بووك، راستی ده‌نگۆی گازی سارین ئاشكرا ده‌كات و مه‌ترسییه‌كانی ده‌خاته‌روو.
ده‌قی راگه‌یه‌نراوه‌كه‌ی پزیشكه كورده‌كه:
ئایا لەژێر هەڕەشەى گازى (سارین)داین؟!
لە کاتى قەیران و کارەساتەکاندا خەڵکى تا ڕاددەیەک بارینى دەروونییان دەشێوێت، ئا لەو کاتانەدا کەسانى نەفس نزم دەکەونە یارى کردن بە ئاوەزى خەڵک و بە بڵاوکردنەوەى جۆرەها دەنگۆ ئەوەندەى تر دەروونى خەڵکى دەشڵەژێنن.
یەکێک لەو دەنگۆیانەى لەلایەن چەند کەسێکى سافیلکەوەیە بڵاوکراوەتەوە ئەوەیە گوایە "وڵاتێک گازى (سارین)ى هەڵداوەتە هەواى عێراقەوە، لەم دوو ڕۆژەدا ئەو ماددەیە دەگاتە سەر زەوى، بۆیە دەبێت هەمووان بچنە ژوورەوە و تەنانەت دەرگا و پەنجەرەکانیش بە (تێپ) ببەستن، تا ئەو ماددەیە نەگاتە ژوورەوە. هەروەها ئەوەى کە ئاوا بووەتە هۆى مردنى ئەو هەموو خەڵکە کۆڕۆنا نییە، بەڵکو ئەو گازەیە و ... هتد". جێگەى داخیشە کەسانێک کە کارى ئەوان ئەوەیە هۆشیارى بڵاوبکەنەوە و دژایەتیى ئەوانە بکەن کە دەنگۆى ناڕەوا بڵاودەکەنەوە، دێن ئەوەندەى تر پەرە بە بڵاوبوونەوەى ئەو قسە ناڕاستانە دەدەن.
بەر لە هەر شتێک، ئەگەر ئەو "ڕێنماییانە" ڕاستتر بڵێین "ڕێ پێ ون کردنانە"ى لەو دەنگۆیانەدا هەن جێبەجێ بکرێن، ئەوە ئۆکسجین لە ژوورەوە نامێنێت هەڵبمژرێت و بەوەش مردن دەبێتە شتێکى حەتمی! ئینجا با بێینە سەر سارین:
(سارین) گازێکى کوشندەى دەمارییە، وەک چەکى کیماوی و کۆمەڵکوژ بەکاردەهێنرێت، نزیکەى 28 ئەوەندەى ئەو گازە بەهێزتر و کوشندەترە کە لە هەڵەبجە بەکارهێنرا و لە چەند خولەکێکدا نزیکەى پێنج هەزار هاوڵاتیی شەهید کرد! ئەو گازە ئەوەندە کوشندەیە کە هەڵمژینى ڕێژەیەکى یەکجار کەمیش لێى، دەبێتە هۆى وەستاندنى کارى دەمارەکان، بەتایبەت دەمارى (ناوپەنچک)، بەمەش ئەو کەسەى هەڵیمژیوە، لە ماوەیەکدا کە ناگاتە دە خولەک، هەناسەى دەوەستێت و گیان لەدەست دەدات! ئەوەشی نامرێت، تووشی لە دەست و پێ کەوتن و ... هتد دەبێت.
جا کە ئەم زانیارییانە بەراورد دەکرێت بەو دەنگۆیانەى بڵاوکراونەتەوە، چەند پرسیارێک دێنە ئاراوە:
1. ئەو گازە هێندە دەگمەنە، کەى هی ئەوەیە بەسەر وڵاتێکدا بڕێژرێت؟!
2. ماوەى بەکارهێنان و لەناوبردنى هەموو شتێک 10 خولەکێکە، دوو ڕۆژی بۆ چییە؟!
3. ئەگەر بەکار بهێنرێت، کێ هەیە ڕزگارى ببێت؟!
4. باشە ئەمەى لە جیهاندا هەیە کۆڕۆنا نەبێت سارین بێت، چ وڵاتێک بەرانبەر بە کێ بەکارى هێنا، وا وڵاتێک نەماوەتەوە سەلامەت بێت؟!
5. ڕژێمى سەددام لە شارۆچکەیەکدا گازێکى بەکارهێنا کە یەک لە بیست و هەشتى ئەو سارینە بەکار بوو، ئاواى بەسەر خۆى هێنا، وڵاتێک بەرامبەر بە وڵاتێکى 40 ملیۆن کەسی بەکاری بهێنێت، دەبێت چی بەسەر بێت؟!
6. باشە دەبێت ئێمە چیمان کردبێت و چ هێزێکمان هەبێت، تا وڵاتێک هەست بکات بەوە نەبێت ناتوانێت لەناومان ببات؟!
بۆیە دڵنیا بن، دوو ڕۆژی تر لەگەڵ ئەمڕۆدا جیاوازى نابێت، تەنها ئەوە نەبێت ڕەنگە ژمارەى تووشبووانى کۆڕۆنا کەمێک زیاد بکات، ئەمەش بەهۆى ئەوەى لە چەند ڕۆژ و سەعاتى ڕابردوودا خەڵکى زۆر پابەندى ڕێوشوێنە تەندروستییەکان نەبوون!
ئیتر باشتر خۆ بپارێزن و بەسەر ره‌حه‌تی لێیبنوون..