2021-01-01 1907
ئا: شاهین کەریمی
هەڵپەڕکێی کوردی یەکێکە لە هێما هەرەبەرز و ناوازەکانی نەریت و کولتوور و کەلەپووری نەتەوەی کورد. یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی هەڵپەڕکێ، سەرچۆپی و سەرچۆپیکێشە.
سەرچۆپی بریتییە لە یەک یان دوو دەسڕە کە بە دەستی ڕاستی سەرچۆپیکێشەوەیە و بە جووڵاندن و ڕاوەشاندنی سەرکردایەتی ڕیزی هەڵپەڕکێ دەکات.
سەرچۆپیکێش پێشڕەو و ڕیوەبەری ڕێزی هەڵپەڕکێیە. جووڵەی لە هەموو ڕیزەکە زیاترە و گوڕوتین بە هەڵپەڕکێکە دەبەخشێت. ڕیتم، بەزم و ئاراستەی هەڵپەڕینەکە لە ڕیگەی گۆرانی بێژ، مۆسیقا و سەرچۆپیکێشەوە دیاری دکەرێت.
سەرچۆپی و سەرچۆپیکێش زۆر جار کەوتوونەتە بەر پێداهەڵگوتن و تاریفی گۆرانی بێژ. بۆ وێنە گۆرانی بێژ دەڵێت: سەرچۆپی کێش بەو چۆپییەی بە دەستەوە، واتە هێندە جێگەی ڕێز و نرخ بووە کە سوێندنیان پێخواردووە.
هەڵپەڕکێ هەمیشە لای سەرچۆپی گەرمتر و بە گوڕوتین‌ترە، بۆیە جێگەی سەرنجی خەڵک و کامێرایە. زۆربەی خەڵک کە دەیانهەوێ دەست بەهەڵپەڕین بکەن و بێنە ناو ڕیزەکەوە، لەلای سەرچۆپییەوە دەست پێدەکەن و دێنە بەینی دوو کەسەوە. بەڵام زۆر بە کەمی سەرچۆپی لە دەست سەرچۆپیکێش وەردەگرن، مەگەر پێش ئەوەی ڕوخسەتی لێوەربگرن. بەتایبەت ئەگەر سەرچۆپیکێش بەتەمەن‌تر بێت یان هەڵپەڕینەکەی جوان و سەرنجڕاکێش بێت، کەم کەس خۆی لە قەرەی ئەوە دەدات کە داوای سەرچۆپی بکات.
هەندێ جار، سەرچۆپیکێش وەک ڕێز و خوڵکی کەسانی‌تر بۆ هەڵپەڕکێ، سەرچۆپییەکە پێشکەش بە ناسیاو و دۆست و هاوڕێی خۆی دەکات، بۆیە ڕەتکردنەوەی سەرچۆپی ناخۆش و تۆزیک بێڕێزییە.
خانمانی سەرچۆپیکێش جوانی و ڕازاندنەوەیەکی تایبەت دەدەن بە هەڵپەڕکێ. هەندێ جار لە جیاتی پەڕۆی سەرچۆپی، لفکی کراسەکەیان دەکەنە سەرچۆپی و دەیجووڵێنن.
لە هەڵپەڕینی گەڕیانی سنەییدا، سەرچۆپیکێش زۆر جار لە ڕیزی هەڵپەڕکێ جیا دەبێتەوە و هاوتەرازی کەسی دووهەم، بە دوو دەسرە هەڵدەپەڕێ و لەم کاتەدا جووڵە و گوڕوتینی سەرچۆپیکێش زیاتر و هارموونی‌ترە.
لە هەڵپەڕکێ زەماوەند و شاییدا، کاتێک بووک و زاوا دێنە ناو ڕیزی هەڵپەڕێکێ، سەرچۆپیکێش دەبێت بە ئەسپایی و لەسەرخۆ هەڵپەڕێت و هەستان و دابەزینی زۆر لە ڕیزەکەدا نەبێت.