یا دانیشن بەخێر یا "كۆرۆنا"تان بۆ بانگدەكەم

د. صەباحی غالیب
  2020-03-21     1035

هەموو دەزانن كە لەوە دەرچووە من یا یەكێكی دیكە سەبارەت بە مەترسی "ڤایرۆس كۆرۆنا" بنووسم یا قسەبكەم. ئەو ڤایرۆسە نەك بەسەر كوردستاندا بەڵكو بەسەر هەموو مرۆڤایەتی و جیهاندا قاچە دڕكاویی و نەگریسەكانی بەسەر شان و ملی هەموو لایەكدا شۆڕكردونەتەوە و خەریكی تۆقاندنی مرۆڤایەتییەتییە، هەرچی هەیە بلوێر و قسەی خۆشی بۆ دەكا و دەیەوێ‌ نەوروژێ‌، تەنانەت مامە حەمەیی و ماستاویشی بۆ دەكەن، ئێ‌ بەڵكو هێندە جوڵەجوڵنەكا، ئەمە خودایە تا چەند ڕۆژێكی داهاتووی نزیك، كوتەكێكی بۆ دەدۆزنەوە و لەناوی دەبەن. ئەو دەوڵەتمەدار و سیاسیانەی بیر لە ئاساییشی نەتەوەیی دەكەنەوە، هەموو هەوڵێكیان بۆ ئەوەیە، ئەوەندەی لەبەر دەستایاندایە بە دڵ و دەستكراوەیی خەریكی هاوكاری خەڵكی بن، چونكە زۆر چاك لەوە تێگەیشتوون كە ئەمە گەورەترین هەڕەشەی سەر مانەوەی مرۆڤایەتی و گەردوونە. 
دۆخی ئەمڕۆژانەی وڵاتان و جیهان بە جۆرێكە هاوكاری و كارامەیی هەموو لایەكی دەوێ‌، لە ئێستادا لە زۆر وڵاتانی دونیادا هەنگاو بەرەو ئەوە دەڕوا كە حكومەتی زۆرینەی پەرلەمان هەڵوەشێتەوە و بكرێتە حكومەتی ئیئتیلافی لە نێوان حیزبی دەسەڵاتدار و موعارەزەدا، بۆ ئەوەی بە گشت لایەك بەرپرسیارێتی هەڵگرن و ڕووبەڕەووی دوژمنی هەموو لایەك "ڤایرۆسی كۆرۆنا" ببنەوە. هەڵبەت ئەوە ئاستی دڵسۆزییە و تێگەیشتنە لە حیزبایەتی و حكومەتداری كە بەرپرسیاران و دەسەڵاتداران، وەختێك نەتەوە و حكومەت یا بەشێك لە نەتەوە و حكومەت دەكەونە قەیرانێكی مەترسییەوە، دەبێ‌ گشت لایەك چی لە دەست دێ‌ پێكەوە شانی بدەنەبەر و لە دۆزینەوەی قەڵاغانی بەگژداچوونەوە بگەڕێن و چارەسەرێك بدۆزنەوە، پێكەوە وازیان لە قسەی زل و ناووناتۆرە هێناوە.
كاتی "ڤایرۆسی كۆرۆنا"، كاتی نەمانی دەسەڵاتی خۆهەڵكێشانە، كاتی زیاتر بیركردنەوە و فێربوونی ڕێز و هاوكاری و خۆشەویستی ئینسانانە و برایەتییە. بەیەكەوە نەبین نابین بە هیچ، ئەوە نییە تا ئێستا نەبووین! وەختێك لە مێژوودا  لەسەر دەسەڵات، مێژوو، جوگرافیا، ئابووری، بەیداخ، یەكدی قەبوڵكردن هاوباوەڕ نەبووین، بۆیە تا ئەمڕۆ، بێ‌ دەوڵەت و بێ‌ ناونیشان ماوینەتەوە، لە دوای دواوە هەر لۆقەلۆقمانە، حەقە دەسەڵاتدارانی كورد جا سەر بە هەر حیزب و ڕێباز و فەلسەفەیەكن، بیر لە یەك چارەنووسی و سەرفرازی بكەنەوە، نەك لەسەر یەكدی شكان و مونافەسەی ناجۆر و نابەجێ‌ بەردەوامبن، بەنیازبن جێ‌ بە یەكدی چۆڵبكەن، ئەوان با بچن بیر لە پاراستنی قەوارەی هەرێم و بەهێزكردن و فراوانكردنی كورد بكەنەوە، بچن بزانن كوێ‌ كوردستانە و كێ‌ كوردستانییە و چییان دەوێ‌ و كاری بە پەلەی پێویستیان چییە بۆیان بكەن، نەك هەڕەشە و گوڕەشە لە یەكدی بكەن، ئەگەر دەسەڵات، بە تایبەتی لە كاتی تەنگانەدا بۆ تەبایی بە تەنگەوە هاتن نەبێ‌، ماڵی بڕمێ‌ و نەمێنێ‌.
ئەمڕۆ ئەوەی دەسەڵاتی هەیە "ڤایرۆسی كۆرۆنا"یە، هەموو كەسێكی وەك یەك كردۆتە كونەوە، ڕێگای نەهێشتۆتەوە، كێ‌ چەند تورمبیلی جام ڕەشی بە دواوەیە، یا چەند چەكدار و ڕیزی درێژی حەشەم و زۆردار و گەڵەگای لە پشتەوەیە، خۆبادان بە جلی جوان و كەش و فشی ئەوانەی نەهێشتووە، ئێستا گشت لایەك، لە ماڵەوە وەك بابایەكی مرۆڤی وەك من، لە بیجامە یا دەرپێی سپی و شڕواڵمان لە بەردایە، بە عاقڵانە دانیشتووین. لە ژیانی خۆمدا ئەمە یەكەم جارە لە بەردەم زۆرداری و بێ‌ بەزەیی "كۆرۆنا"دا گشتمان: دەسەڵاتدار و بێ‌ دەسەڵات، دارا و هەژار، زۆردار و بێ‌ زۆر یەكسانین. لێرەدا پێویستە ئەو نزایە بكەم و "ئەنگۆ هەموو بڵێن: ئامین."، لەو دنایا بابان وێران و هەڕەشەی سەر مرۆڤایەتی "كۆرۆنایا"، باری تەعالا ئەو بەڵا و پەتایە و هەرچی لەو جۆرەن، بە لوتف و كەرەمی خۆی لەسەرمان هەڵگرێ‌، بە دەسەڵات و بێ‌ دەسەڵات عەقڵیان بەبەر خۆیاندا بێتەوە و واز بێنن لە خۆبادان و توڕەیی و شانازی بە چەك و پارە و دەسەڵاتەوە و ئەو چوار ڕۆژە ژیانەی هەیە بە سەرگەرمی ڕێز و مەحەببەت بەڕێبكەین، ئامین.
لە كوردستان و لە هەر شوێنێكی كۆنە دنیایە، ئەگەر دەسەڵاتداران و سیاسەتمەدار نەتوانن فێری خۆشەویستی و پەرۆشی و ئەخلاق ببن، ئەگەر ناكاربن زمانی تێگەیشتن لە نێوخۆیاندا بدۆزنەوە، بەڕاستی ئەوانە بە لای خەڵكییەوە بە زیادیان دەزانن و لە سونفی "كۆرۆنا"ی بچووك دەیانژمێرن و زمانی حاڵی جەماوەر پێكەوە ڕوویانتێدەكەن و دەڵێن: " ئێمە هیچ جۆرە "كۆڕۆنایەكمان ناوێ‌."
لەم یەك دوو ڕۆژەدا، دوو دەزگای هەواڵگری پارتی و یەكێتی "زانیاری و پاراستن" لەسەر گرتنی یەكێك گوایا پاسەوانێكی وەزیری دارایی پێشوو بووە، بە دنەی "دەزگای زانیاری" سیخوڕی بۆ لایەنێكی دەرەكی كردووە، ئەوجا ئاساییشی هەوڵێر و نووسینگەی سەرۆك وەزیران وەڵامیان داوەتەوە، هی هەردوو لایان مایەی پێكەنین و ڕقی خەڵكی كوردستانن و هیچ جۆرە بنەمایەكی بەرپرسیارێتیان ئاساییشیان پێوە نابینرێ‌، هەڵبەت ئەوە كاری من نییە بزانم ئەو قسانەی ئەوان چەند ڕاستن یا ناڕاستن، بەڵام كاری من ئەوەیە كە بە هەردوو لایان بڵێم: بەڕاستی حەیفە لەم كاتەدا كە وا كورد و مرۆڤایەتی دووچاری هەڕەشەی مەترسی "ڤایرۆسی كۆرۆنا" بۆتەوە، تازە بە تازە ئێوە كای كۆن بە بادا دەكەن و ترس دەخەنە ناو دەروونی خەڵك و دڵی نەتەوە ناخۆش دەكەن، لە كاتێكدا گشتمان پێویستمان بە ڕەوینەوەی دڵەڕاوكێ‌ هەیە و هەناسەی حەوانەوە لە پەتاكە پێویستە، چونكە تا خەڵك بترسێ‌، خودا نەخواستە ڤایرۆسەكە زاڵتر دەبێ‌.
لەم دەرفەتەدا دەمەوێ‌ بگەڕێمەوە بۆ سەردەمی منداڵیمان، كاتێك گڕۆزیمان دكرد و زۆر جاریش بێ‌ بوونی هۆكارێك هەر دەگوڕزایینەوە و داك و بابی ڕەحمەتیمان توند و توڕە دەكرد، دایكمان یادی بەخێر، دەهات بە دەنگمانەوە: ڕۆڵە چیت دەوێ‌ و بۆ وا بە كوڵ دەگرێ‌؟ ئیدی منداڵ بووین لە سەر سنگی دایك و بە قسەی خۆش ژیر نەدەبووینەوە. ئەوجا نۆرەی هەڕەشە دەهات و دایكمان دەیگووت: بێ‌ دەنگ نەبن، شەو لەبان یا خێو یا سەگە ڕەشەكەی بەر دەركی سەراتان بۆ بانگدەكەم، ئیدەی ورتەمان نەدەما و ژیردەبووینەوە. دیارە خەڵكانی وەك ئێمەمانان و هەموو كوردیش كە لای دەسەڵاتدارانی خۆمان بایەخیان نییە، هەر ئەوەمان لە دەستدێ‌ بە "ڤایرۆسی كۆرۆنا" بیان ترسێنین و بڵێن: یا دانیشن بەخێر یا "كۆرۆنا"تان بۆ بانگدەكەین.

 

تێبینی: ئەو نزایەی سەرەوە ئیحای گۆرانییەكی بە سۆزی "سێوە"ی گۆرانیبێژی گەورەی كورد و كۆیەیە.
 


زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×