دەزگای ئاسایش لەنێوان ستایش‌و خوایش

مەزن عوسمان
  2024-07-27     361

حوکمە تەقلیدییەکان‌و دیکتاتۆرە ئیقلیمییەکان، هەمیشە جەمسەرێک دەدۆزنەوە بۆ هەڵچنینی جۆرێک لەهێزی میلیشیایی لە هەناوی ئەو هێزەی پێیدەگوترێت نیشتمانی. مانەوەی ئەمجۆرە لەئەقڵیەتی حکومدارییە وابەستەیە بەو ڕەتڵە چەکدارە نانیزامی‌و دەرچوو لە ئوسوڵ‌و یاسا بنەڕەتییانەی هەرکۆمەڵگایەکی مەدەنی لەسەری دامەزراوە. تۆتالیتاریزم پەیوەندیەکی ڕوحی هەیە لەگەڵ ئەو مۆدێلە دەوڵەتداریەی، کە کۆزێکی فرەمیلیشیایی داچقاندووە لەو خاکەی کەبەردەوام پەلەقاژەی دیموکراتیەت لە هەناویدایە. لولەی ژەنگاوی چەک بەدەستەکان، گەرەنتی مانەوەی ئەم شێوازەی بەڕێوەبردن دەکات. ئەم جۆرانە لەهێز، لەژێر ناوی پارێزەری نیشتمان‌و سەروماڵی هاوڵاتیان‌‌و بەرژەوەندییە نەتەوەییەکان، لەهەمبەرجوڵە تاک ڕەهەندییەکانی دەسەڵاتی خۆسەپێن ملکەچن.

لەدوای کەوتنی سوڵتەی بەعس‌و بەتایبەت ئەمنە سورەکەی سلێمانی‌و هەولێر‌، خەڵک ڕوئیایەکی دیکەی لە زهنیدا جێکردەوە، کە ئەهوەنتر بوو لە دۆخەی بەناوی ئەمنیەتی نیشتمانییەوە گەنجانیان پێ داغان دەکرد. دوو حزبی دەسەڵاتدار، دوو دەزگای جیاواز لەژێر یەک ناودا، بەئاراستەی دژیەک هەڵیانکوڕماندن. ئەگەرچی لەدەستوری دەنگ پێنەدراوی هەرێمدا دەسەڵاتەکانیان دیاریکراوە، بەڵام ئەدای کارکردنیان بەدەرە لەیاسا خۆجێیە کارپێکراوەکان. ئەوەندەی ئەم هێزە چەکدارانە لە تەسفیەی نەیارەکانیاندا، یاخود شەخسە نەیارەکانیاندا لەهەمان حزب، دەخرێنە مێگزەمینەکانیانەوە، ئەوەندە وابەستەی دادگاو دادوەرو دارودەستەی ئیداری نین. لە قۆناغی شەڕی ناوخۆدا فۆکەسیان لەسەر پوکاندنەوەی هەواداری حزبی دژبەربوو. هەر ئەو دەمەو ئیستاشێ لەگەدابێت هیچ کەسێک مافی دامەزرانی لە هیچ فەرمانگەیەکی حکومی نەبوو تا بەفلتەرو ئۆکەی ئەمانەدا تێنەپەڕیبا. ئەمانە ڕێگە نادەن ماڵەکەت جێگۆرکێ پێبکەیت تا نەڵێن باش. دەتوانن بێ فەرمانی دادوەر بگرن، بوکتن، ئیهانە بکەن، کەسیش ناتوانێت خێلەیەک بکات، چونکە تەواوی کۆمەڵگە ئاکاریان تۆقێنراوە. بەشێکی زۆری ئەو چەکدارانەی لەم هێزانە خزێنراوە، نەک ئەلفوبێی یاسا، بەڵکو پلەی خوێندەواریشیان ئەوەندە لەخوارە، بەحونجە دەخوێننەوە.

ئەمجۆرە لە ئیدارەدانی ئەمنیەت‌و کەرامەتی هاووڵاتیان، شڵەژانی کۆمەڵایەتی‌و سیاسی بەدوای خۆیدا دەهێنێ. پێویستە بەیاسا هەموو ئەو هێزانە دەستیان کورتبکرێتەوەو لەچوارچێوەی قانونە بەرکارەکان لەگەڵ دۆخە نەخوازراوەو کەیسە کەسییەکان هەڵکەن. بەریەککەوتنی ئەمانە لەگەڵ هەموو چینەکانی کۆمەڵگا، لە سەرۆکی پارلمانەوە تا نانەوایەکی بەدبەخت، لەبازگەو هەموو ئەو جومگە حەساسانەی کە دەستیان دەیگاتێ، بەئیعازی حزبی حاسیبەی حەجمی بۆ دەکرێت.

بەردەوامی ئەو دەزگایانە، بەو ڕێڕەوو نەهج‌و ولائە حزبییە، لە ستایشی ئەم گەلە ڕەشو ڕووتە هەڵیاندەتەکەنێت‌و دەیانخاتە بەر ڕەحمەتی تانەو تەشەرو خوایش، لەناوەندەوە ئەگەری کەوتنی کۆتاییش.

زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×