سوپاس مامۆستا عەلی باپیر

ئارام ره‌فعه‌ت
  2020-03-28     1649
ڤایرۆسی کۆرۆنا (کۆڤید-١٩) پەتایەکی جیهانگیرە. لەسەرەتای سەرهەڵدانییەوە سەرتاپای وڵاتانی دونیا، بەتایبەتیش دەسەڵاتە بەرپرسەکان، حیزب و هێزە نیشتیمانییەکان و رێکخراوە مەدەنییەکان و دام و دەزگا زانستی و دینییەکان زاڵبوون بەسەر ئەم ڤایرۆسە کوشندەیەیان کردە گرنگترین پرسی نیشتیمانی ئەولەوییەتی هەموو کارەکانییان. وڵاتگەلی وەک ئوسترالیا و ئەڵمانیا و کەنەدا بەسەدان ملیار دۆلار و ئەمریکاش بەترلیۆن دۆلاریان بۆ ئەم پرسە تەرخان کرد. کەناڵ و میدیا ئەهلی و نیشتیمانییەکانی وڵاتان هەڵمەتێکی فراوان و کەم وێنەی وشیاری گشتیی و رێنمایی هاونیشتیمانییەکانییان راگەیاند.

چاوەڕوان دەکرا هەرێمی کوردستانیش نەک هاوتای وڵاتانی تر، بەڵکو زیاتر لەهەر وڵاتێکی تر، بەرەنگاربوونەوەی کۆڤید-١٩ و پاراستنی هاونیشتیمانییانی لەم پەتا کوشندەیە و دابینکردنی بژێوی و ژیانێکی شەرافەتمەندانە لەسەردەمی پەتاکەدا بۆ هاونیشتیمانییانی هەرێم بکاتە پرسێکی نیشتیمانی و ئەولەویەتی کارەکانی.

 بەڵێ لەبەر دوو هۆکار دەبوایە زیاتر لەهەر وڵاتێکی تر هەموو وزە و توانا سیاسی، ئابوری، لۆژیستی، میدیایی و سەربازییەکانی هەرێم بەئاراستەی بەرەنگاربوونەوەی کۆڤید-١٩ تەرخان بکردبوایە.

هۆکاری یەکەم ئەوەیە کە هەرێمی کوردستان هاوسێی ئێرانە کە گەورەترین وڵاتی ئاڵودە بە کۆڤید-١٩ لە رۆژهەڵاتی ناوەراستە  و لەنێوان باشور و رۆژهەڵاتی کوردستان و ئێراندا هاموشۆ و پەیوەندی فراوان و هەمەلایەنە هەیە و بەهۆی ئەوەشەوە کوردستان یەکێکە لە موعەرەزترین هەرێم و ناوچەکانی دونیا.

هۆکاری دووەمیشیان ئەوەیە، کە هەرێمی کوردستان بە قاسەیەکی خاڵی و ئابورییەکی هەرەسهاتوو و بێ هیچ بودجەیەک (لەراستیدا بودجەیەکی خاڵیکراو و ئابوورییەکی هەرەسپێهێنراو بودجەیەکی بە سفرکراو) رووبەرووی ئەم پەتا کوشندە جیهانگیرییە بۆتەوە.

رێک بەپێچەوانەی ئەم چاوەروانییە، حیزبی دەسەڵاتدار و میدیا و دام و دەزگاکانی، لەبری ئەوەی وەک پرسێکی نیشتیمانی مامەڵە لەگەڵ کۆڤید-١٩دا بکەن و هاوشێوەی وڵاتانی تر بەرپسیارێتییەکان بگرنە ئەستۆ، هاتن بەرگێکی دینییان لەبەر ئەم پەتا کوشندەیە کرد و کردیانە پرسێکی دینی. دەسەڵاتی هەرێم ڤایرۆسی کۆڤید-١٩ی کردە غەزەب و سەربازی خوا و تەیرە ئەبابیلە بۆ گیانی کافر و عەلمانی و غەیرە موسوڵمانەکان. حیزبی دەسەڵات هەوڵیداوە کە لەم حاڵەتە دەرونییە سامناک و نا جێگیرەی جیهان وکوردستانی گرتۆتەوە، خەڵکی سادە و خێرلەخۆ نەدیوی کوردستان بەم شێوازە ماکیاڤیلیانە چەواشەکارانەیە بگەوجێنێت و بەلارێیاندا ببات.

لەم هەڵمەتە نالۆژیک و نائینسانی و ناوەرۆک فاشییانەدا، حیزبی دەسەڵات لەگەڵ هەریەک لە بەرەی ئیخوانی و سەلەفی هاوبەندی و هاوکارییەکی فراوان و ئاشکرایان پێکهێناوە. دیارە حیزبی دەسەڵات، جگە لەماڵدا زیندانیکردنی خەڵكێکی هەژار و کەمدەرامەتی بێ موچە و بێ پاشەکەوتی کوردستان هیچ ئامادەکارییەکی تری بۆ بەرەنگاربوونەوەی کۆڤید-١٩ نەکردووە. لەبەر هەندێش، پێویستی بەوەبوو کە ئەم بەرپرسیارێتییە لەسەر شانی خۆی لابدات. باشترین کاریش بۆ لادانی ئەو بەرپرسیارێتییە ناساندنی کۆڤید-١٩ وەک غەزەبێکی خوایی بۆ گیانی غەیرە موسوڵمانەکان و لەهەمانکاتیشدا موسوڵمان پارێزبەندییان دژی ئەم پەتایە هەیە. هەردوو بەرەی ئیسلامی سیاسی (ئیخوانی و سەلەفی)، بۆ هەرمەبەستێک بێت، هەموو هێز و وزە و توانای خۆیان بۆ ئەم ئامانج و بەلارێدابردنەدا خستە خزمەت دەسەڵاتەوە.

لەدەرەوەی ئەو هەڵمەتە نالۆژیک و نائەقڵانییەی، کە بەرەی ئیخوان و سەلەفی لە پرسی کۆڤید-١٩ دا بۆ خزمەتی حیزبی دەسەڵاتدا بەرپایان کردووە، دەنگێکی تەواو جیاواز، دەنگێکی نیشتیمانی، دەنگێکی پراو پر لەلۆژیک و مەنتیق، دەنگێکی پراوپر لە ئەخلاق و بەرپسیارێتی دبیسرێت. دەنگێک بێ ئەوەی سازش بۆ پرس و پرەنسیپە عەقیدەیی و سیاسییەکانی خۆی بکات دەیەوێت هاوشێوەی هەر وڵاتێکی تر، کۆڤید-١٩ ببێتە پرسێکی نیشتیمانی.

ئەو دەنگەش دەنگی مامۆستا عەلی باپیرە.

پێچەوانەی گوتاری نا نیشتیمانی و نائینسانی و نالۆژیکییانەی هاوبەندی حیزبی دەسەڵات-ئیخوان-سەلەفی، مامۆستا عەلی باپیر گوتی ئەم نەخۆشییە جیهان گیرییە و دەبێت هەرێمیش هاوشیوەی جیهان خۆی بۆ ئامادە بکات. ئەو گوتی ئەم ڤایرۆسە موسوڵمان و غەیرە موسڵمان ناناسێت و "مسوڵمانی خۆپارێز سه‌لامه‌ت ده‌بێ، به‌ڵام ئه‌وه‌ بۆ نامسوڵمانیش هه‌روایه‌، هه‌روه‌ك بابای كه‌مته‌رخه‌میش ‏هه‌ركه‌سێك بێ، باجی كه‌مته‌رخه‌مییه‌كه‌ی ده‌دا". ‎ئەو بە روون و راشکاوی دەڵێت ئەوەی کە دەگوترێت  "هه‌ركه‌س مسوڵمان بێ، تووشی ئه‌و نه‌خۆشییه‌ نابێ،" و "هه‌ركه‌س به‌و ڤایرۆسه‌ بمرێ، شه‌هیده‌‏‎،" ئەو قسانە "ناشیانە"یەیە و ‌"نیشانه‌ی دواكه‌وتوویی و ناحاڵیی ‏بوونن".
لەوەش زیاتر بۆ چارەسەرکردن و بنبڕکردنی  کۆڤید-١٩ مامۆستا گوتی " عه‌قڵ بناغه‌ی ئه‌ركدارییە" و "هه‌رچی عه‌قڵ و زانستیش به‌باشی بزانن، شه‌ریعه‌تیش به‌باشی ده‌زانێ و ته‌به‌ننیی ده‌كات." لێرەوەش داوا لە لایەنگرانی وهاوڵاتییەکانی دەکات کە "پێویسته‌ له‌هه‌ر بوارێكدا بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ شاره‌زاو پسپۆڕانی ئه‌و بواره‌و، له‌م مه‌سه‌له‌ی نه‌خۆشیی (كۆڕۆنا)شداو، چۆنیه‌تی ‏خۆ لێ پاراستنی و ڕێگرتن له‌ته‌شه‌نه‌كردنی، پێویسته‌ بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ پزیشك و شاره‌زایه‌كانی بواری ته‌ندروستیی". هەروەها مامۆستا ئاگاداری لایەنگرانی و خەڵک دەکاتەوە کە " فه‌ڕزه‌ ڕێنمایی و هۆشدارییه‌كانیان وه‌ربگیرێن و، به‌پێچه‌وانه‌وه‌ بابای سه‌رپێچییكار "به‌هه‌ر بیانوو و پاساوێك‌" ‏گوناهبار ده‌بێ‎.‎

لەپرسی داخستنی مزگەوتدا مامۆستا نەک هەر تەسلیمی ئەو شەپۆلە پۆپۆلیستییە نا لۆژیکییەی دەسەڵات  کە لەرێگای یەکێتی زانایان و بەهاوکاری هاوپەیمانەکانی لە سەلەفی و ئیخوانی نەبوو، بەڵکو بەتەواوی دژی وەستا. ئەو لە پرسی پێداگری دانەخستنی مزگەوتەکان گوتی "هه‌ر هه‌نگاوێك ببێته‌ مایه‌ی بڵاوبوونه‌وه‌و ته‌شه‌نه‌كردنی هه‌رجۆره‌ ده‌ردو نه‌خۆشییه‌ك، سته‌م و تاونێكی گه‌وره‌یه‌." لێرەوەش بەراشکاوی گوتی " هه‌ركه‌سیك ئه‌نجامدانی نوێژی جومعه‌ یان نوێژی به‌كۆمه‌ڵ، بكاته‌ بیانووی وازنه‌هێنان له‌و جۆره‌ گردبوونه‌وه‌و كۆمه‌ڵ ‏بوونانه‌ی هۆكاری زیانگه‌یاندنن به‌خه‌ڵك، وه‌ك ته‌شه‌نه‌كردنی نه‌خۆشیی (كۆڕۆنا) با دڵنیابێ كه‌ له‌جیاتی پاداشت، گوناهی ‏ده‌گات." ئەو لەو بوارەدا زیاتر بەرچاو روونی دەدات و دەڵێت ‎"بیانووگرتن به‌قه‌ده‌ری خوا، بۆ خۆنه‌پاراستن، به‌هه‌موو شێوازه‌كانی خۆپاراستن، به‌وجۆره‌ی پسپۆڕانی بواری ‏ته‌ندروستی ڕوونیان كردۆته‌وه‌، نیشانه‌ی له‌ ئیسلام حاڵی نه‌بوونه‌."

دواجار مامۆستا وەک کەسایەتییەکی نیشتیمانی و جیاواز لە گوتاری هاوبەندی دەسەڵات-ئیخوانی-سەلەفی پێداگری لەسەر بەنیشتیمانی کردنی ئەو پرسەی دەکات و دەڵێت " پاراستنی كۆمه‌ڵگاكه‌مان له‌نه‌خۆشیی ناوبراو و، هه‌ر ده‌ردونه‌خۆشییه‌كی دیكه‌ش، ئه‌ركی سه‌رشانی ‏هه‌موولایه‌كه‌، نه‌ك ته‌نیا هی حكوومه‌ت و دام و ده‌زگا فه‌ڕمییه‌كان." بەمجۆرەش لایەنگران و خەڵک هاندەدات کە ئەرکی بەرەنگاربوونەوەی ئەو پەتایە بخەنە سەر شان و هاوکاری دامودەزگاکانی حکومەتی هەرێم بن.

ئەم گوتارەی سەرەوە چاوەروان دەکرا گوتاری هەمووان، واتە هەموو حیزب و گروپە ئیسلامییەکانی تر بێت. ئەوان لەبری ئەوەی هاوبەندی لەگەڵ حیزبی دەسەڵاتدا پێکبێنن و هاوکاری بکەن لە بەلارێدابردنی پرسی کۆڤید-١٩ و بەدینی کردنی ئەو پرسە، دەبوایە هەم فشارییان بۆ دەسەڵات هێنابوایە بۆ ئەنجامدانی ئەرکەکانی، بەتایبەتیش ئەرکی دابینکردنی موچە و خۆراکی پێویست بۆ هاوڵاتییان، لەهەمانکاتیشدا خۆشێیان بە بەرپرس زانیبوایە. بەڵام رێک پێچەوانە هەنگاوییان هەڵێنا و لێرەوەش هەڵوێستی مامۆستا عەلی باپیر دەبێتە جێگای ئومێد.  با بەسەر ئەوەشدا بازنەدەین کە لەو هاوبەندییەی حیزبی دەسەڵات-ئیخوانی-سەلەفیدا، هێز و لایەنەکانی تر، لەوانەش یەکێتی و گۆڕان، وەک هەر پرسێکی تر یان پاسیف و بێ کاریگەر بوون، یان پاشکۆ و بێ بەرنامە.

دواجار پێویستە ئەوە بڵێم کە من و مامۆستا عەلی باپیر سەر بە دوو جیهانبینی جیاوازین، بەڵام هەڵوێسی ئەو لەپرس کۆڤید-١٩ هەڵوێستێکی نیشتیمانی بوو و دڵنیام زوو یان درەنگ کەسە نیشتیمانی –کوردستانی و مرۆڤدۆست و ئەکادیمییەکان ئەو هەڵوێستەی مامۆستا بەرز دەنرخێنن و بۆ پرسەکانی تریش "لکل حادث حدیث". منیش لێرەوە و لەم کات و دۆخە هەستیارەدا و لەپێناو پاراستنی گیانی تاک بەتاکی هاوڵاتیانی کوردستان ئەو هەڵوێستەی مامۆستا بەرز دەنرخێنم و دەڵێم سوپاس مامۆستای دانا، سوپاس پیاوی مەرد.

تێبینی: وتار و هەڵوێستەکانی مامۆستا کەمن لێرە ئاماژەم پێداون لەواڵەکەی خۆیدا دەبینرێن.
زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×