ئەوانەی بە كەلتووری سلێمانی ئاشنان دەشێت بەسەرهاتی تەنزئامێزی ئەو دوو سەگەیان بیستبێت كە بە شەڕدێن و یەكتر دەخۆن و هەر كلكیان دەمێنێتەوە! بەداخەوە سەرەنجامی ئەم شەڕەی نێوان ئێران و ئیسرائیل وەكو چارەنووسی ئەو دوو سەگە نابێت!
ململانێی نێوان ئەم دوو دەسەڵاتە تیۆكراسییە هۆكارێكی سەرەكییە لە خوڵقاندنی نائارامی ناوچەكە و ڕەخساندنی بیانووی بەردەوام بۆ زلهێزانی دونیا كە زیاتر چەپۆكیان بەسەر ناوچەكەدا بكێشن و بازاڕی بازرگانیی چەكیان لە بوژاندنەوەدا بێت.
ئیسرائیل و ئێران، كە دوو دەسەڵاتی بەهێزن، بەڵام ماندوو و پارانۆیا، ئەگەرچی بە ڕوواڵەت جیاوازن بەڵام لە فرە ڕووەوە هاوشێوەن؛ هەردووكیان لەسەر بنەمای ئایینی ئیبراهیمی پێكهاتوون؛ هەردووكیان هەڵپەیانە، جا بە خۆشی یان بە ترشی، نفوزیان بۆ دەرەوەی سنووریان بگوێزنەوە و دەستبخەنە ناو كاروباری دەوڵەتانیتر و ببنە باڵادەستی ناوچەكە؛ هەردووكیان بە مەبەستی مانەوەیان بە هیچ شێوەیەك سڵ لە پێشێلكردنی یاسا و پرۆتۆکۆڵە نێودەوڵەتییەكان ناكەنەوە و؛ هەردووکیان مێژوویەکی ڕەشیان لە ئەنجامدانی تێرۆری نەیارانیان هەتا کوشتار و جێنۆساید هەیە.
دەسەڵاتی ئاخوندانی ڕژێمی ئیسلامی هەر لە هاتنیانەوە بە ئاگر و ئاسن حوكمیان كردووە و ئەمڕۆ دۆخی ناوخۆی ئێرانیان لە فرە لایەنەوە گەیاندۆتە ئەوپەڕی نالەباری. بەڵام هۆشیاریی گەلانی ئێران وەهای کردووە کە لە پاش زیاتر لە ٤٥ ساڵ حوکمی تیۆکراسی و پەت و سێدارە، هەر کۆڵ نەدەن. بەوپێیە بزووتنەوەی ژن، ژیان، ئازادیی کە لە ئەنجامی تیرۆری گەشمردە ژینا ئەمینی هاتەکایەوە، ڕژێمی ناچار کرد کە بیر لە گۆڕینی شێوازی حوكمڕانی دەوڵەت بكاتەوە. هەربۆیە نیمچەچاوپۆشی لە پۆشینی سەرپۆش و حیجاب بەشێكە لە ئەو گۆڕانكاریانە كە دەوڵەت بە ناچاری لە ئێستادا قبوڵی كردووە. بەڵام خۆهەڵخەڵەتاندنە ئەگەر لە ئەم دەسەڵاتەی ئەمڕۆی ئێران چاوەڕان بكرێت كە بنەماكانی دیموكراسی و مافی مرۆڤ دابین بكات، چونكە ماهیەت و بونیادی ڕژێمەكە وەهایە ئەگەر ئەو كارە بكات لەناودەچێت.
سەبارەت بە ئیسرائیلیش، کە ئەگەرچی لە ڕووی سەربازییەوە بە ڕوونی لە ئێران و هەموو دەوڵەتانیتری ناوچەكە باڵادەستترە، بەڵام تەختکردنی غەزە و پەیڕەویکردنی سیاسەتی كۆمەڵكوژیی لە دژی فەلەستینیەكان بە بێ جیاوازی بە بیانووی وەڵامی کارە دڕندەکانی ڕێکخراوی حەماسی ئیسلامچی، بوونەتە هۆکاری ئەوەی کە ڕۆژ دوای ڕۆژ ئابڕوو و ڕووخساری دەوڵەتی ئیسرائیل و، تەنانەت لە لای هەندێكیش هەموو جوولەكە، لە ناو كۆمەڵگای نێودەوڵەتیدا ناپەسەند و قێزەون ببێت. ڕاستە ئیسرائیل دەوڵەتێکی هاوچەرخانەی دیموکراسیە بەڵام دیموکراسی و هاوچەرخیەکەی هەر تەنیا بۆ خۆی پەیڕەو دەکات و بەرامبەر میللەتانیتری ناوچەکە هاوشێوەی سەرجەم دەوڵەتە نالەبارەکانیتری دەڤەرەکەیە. ئێستا ئیسرائیل لەسەر ئاستی ناوچەكە و جیهان لە هەمان ئەو دۆخەدایە كە ئەڵەمانیای بەهێزی هێتلەری ساڵانی كۆتایی سییەكانی سەدەی ڕابردوو تیدابوو!
ئەڵبەتە پێدەچێت گەڕی جەنگی ئەمجارەیان هەتا ڕادەیەكی زۆر یەكلاكەرەوە بێت؛ بە تایبەتی كە کەسێکی شەڕانگێز و نیمچەدیكتاتۆری وەكو دۆناڵد ترەمپ ئێستا سەرۆكی پڕ چەكترین دەوڵەتی جیهانە و هاوكات ڕووسیا سەرقاڵی جەنگی ئۆكرانیایە و دەوڵەتانی ئەوروپاش وەكو پیرێكی ماندوو و لاواز گیرخواردووی دەیان كێشەی سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتی خۆیانن.
ئێمەی كورد وەكو هەموو شتەكانی ترمان لە ئەمەشدا، واتە لە هاوسۆزیی یان لایەنگیریمان بۆ ئێران یان ئیسرائیل، تەبا نین و بە بیانووی جۆراوجۆر بەسەر دوو بەرەی تەواو دژ بە یەك دابەش بووین. بە گشتی ئایینپەرستەكان، كە زۆر و بۆرن، دوور لە هەست و هۆشی مرۆڤانە دوژمنی سەرسەختی جوولەكەن هەر لەبەر ئەوەی وەها تەلقین دراون و تووتیئاسا بەیتوبالۆرەی قاعیدە و داعش دووبارە ئەكەنەوە.
هاوكات كوردە ناسیۆنالیستەكانیش، یان وەكو خۆیان ناویان لە خۆیان ناوە “كوردپەروەرەكان”، بە لۆژیكی نائاقڵانەی “دوژمنی دوژمنم دۆستمە”، هاوسۆز و لایەنگیری ئیسرائیلن و چاوقایمانە بیانوو بۆ كارەكانی دەهێننەوە و، لە هەندێك حاڵەتیشدا تەنانەت بە ئاگایی یان بە بێئاگایی دەبنە بەشێك لە پروپاگەندەی ماشێنی مەزنی میدیای ئیسرائیلی.
نە دەوڵەتی دیكتاتۆریی ئیسلامیی ئێرانی دۆستمانە نە دەوڵەتی دیموكراتیی جوولەكەی ئیسرائیل. ئەڵبەتە بە حوكمی ئەوەی كە خاكی كوردنشین هاوسنووری خاكی فارسنشینە هەربۆیە تاوان و كوشتار و خوێنڕشتنەكانی دەوڵەتی ئێران زۆر زیاترە لەوانەی كە ئیسرائیل بەرامبەر كورد كردوویەتی، ئەگەرنا ئەگەر سنوورمان بە ئیسرائیلەوە بووایە دڵنیام كە باشتر لە كەرتی غەزە مامەڵەی لەگەڵ ئێمەش نەدەكرد!
ناكۆكی ئیسرائیل لەگەڵ فەلەسەتینییەكان و عەرەب لەسەر جیاوازی ئایین و نەژاد نیە، عەرەب و جوولەكە هەردوو سامی نەژادن و ئایینەكانیان یەك سەرچاوەن و هاوشێوەن. ململانێیان لەسەر خاكە.
لە بەرامبەر ئەمەش، كورد و فارس لە ڕووی مێژوو و دابونەریت و زمان و فەرهەنگەوە زۆر لە یەكتر نزیكن؛ تەنانەت بە بۆچوونم بەشێكی زۆر و سەرەكیی فەرهەنگی ئەمڕۆی ئێران دەستكردی ئێمەی كوردە و ناهۆشیاریی و هەڵەیەكی ستراتیژییە كە دەستبەرداری ببین و بڵێین كە ئەوە هەر تەنیا فەرهەنگی فارسیزمانانە و پەیوەندی بە ئێمەوە نیە.
لەبەر ئەوە كاتێك ترەمپی سەرۆكی ئەو ئەمەریكایەی كە خۆی بۆمبی ئەتۆمی بەكارهێناوە و ڕێگری لە ئێران دەكات هەیبێت، هەڕەشەی تەفروتووناکردنی “ئیمپراتۆریەتی ئێران” دەكات، هەر مەبەستی فەرهەنگی میللەتی فارس نیە بەڵكو مەبەستی ئێمەی كورد و سەرجەم گەلانیترە! ئەو هەڕەشە و تێڕوانینە بە سووكزانینەی ئەو بۆ میللەتانی ناوچەی خۆرهەڵاتی ناڤین هەر تێڕوانینی ئەو نیە، بەڵكو ئیسرائیل و هەموو دەوڵەتانی سپیپێستی خۆرئاوا بە هەمان ئەو تێڕوانینە كۆلۆنیالیزمە خۆبەزلزانینەوە لە میللەتانیتر، بە تایبەتی ناوچەكەمان و خەڵكەكەی، دەڕوانن.
هەربۆیە ئێمەش دەبێت هۆشیارانە لە ململانێی ئێرانی سەر بە خۆرهەڵاتی ناڤین لەگەڵ ئیسرائیلی سەر بە بەرەی خۆرئاوا بڕوانین. شكست و تێكشكانی دەسەڵاتی خوێنڕێژی ئایینپەرستی مەلاكانی ئێران هیوا و خواستی هەموو كەسێكی هۆشیار و مرۆڤدۆست و پێشكەوتنخوازە. بەڵام هاوكات چۆكدادان بە گەلانی ئێران، كە وەكو پێشتر گووتمان موڵكی ئێمەشە و، سووكایەتیكردن و هەوڵی لەناوبردنی فەرهەنگی ئێران كە دەستكردی ئێمەشە، لە قازانجی ئێمە نیە و بەڵكو زەنگێكی مەترسیدار دەبێت كە لە ئایندەدا سەرە دێتە سەر ئێمەش!
سەرەنجامی ململانێی ئەم دوو دەسەڵاتە تیۆکراسییە ڕوون و ئاشکرایە، کە بێگومان بە حوكمی تەكنەلۆژیا و هاوكاریی بێ قەید و شەرتی دەوڵەتانی كۆنە كۆڵۆنیالیزمی خۆرئاوا و بێمۆراڵی لەڕادەبەدەری سەرۆكی ئێستای ئەمەریكا، ئیسرائیل دەیباتەوە. ئەوسا ئێمە و گەلانیتری ناوچەكە دەكەوینە ژێر بەزەیی سوپای پڕچەكی دەوڵەتی تیۆكراسیی دیمۆکراسیی ئەتۆمیی ئیسرائیل!