گەلی كورد لە هەموو گەلانی ناوچەی ڕۆژهەڵات ستەمدیدەترە. ئەو زوڵمەی لە سەر كورد هەیە، دەیەكی ئەمە لە سەر فەڵەستینییەكان نیە. ئەوەی ئەمڕۆ بە فەڵەستینییەكان دەكرێت، تورك و فارس و عەڕەب بۆ دەیان ساڵ بە سەر كوردیان هێناوە. جیاوازییەكەی تەنها لەوە دایە، كوشتار و كاولكاری غەزە، ڕاستەوخۆ بۆ جیهان دەگوازرێتەوە، كوشتار و كاولكاری كوردستانیش لە تاریكیدا بە ئەنجام دەگەیەندرا و ئێستاش هەر وایە. لە بەر ئەمە، لە ڕۆژگاری ئەمڕۆماندا، ملیۆنان كورد لە توركیا و ئێران و تەنانەت خودی عێراق هەن، نەك هەر لە زمانی دایكیان مەحرومن و نایزانن، بەڵكو هەموو پەیوەندییەكانیان لە گەڵ میللەت و خاكی خۆیان پچڕاوە، لە ناو شوناسی دوژمنانی باوك و باپیرانیان تواونەتەوە. ئێستا پانتایەكی فراوانی جیهان هاوسۆزە لە گەڵ غەزە، بەڵام كێ لە گۆڕەپانە نێو دەوڵەتییەكان باس لە ئازار و ستەمی كوردی ڕۆژهەڵات و باكورد دەكات!
لە هەفتی ئۆكتۆبەری ساڵی 2023، بزوتنەوەی حەماس، بە هاوكاریی ئێران و سوریا و حزبوللا، هێرشێكی كتوپڕی كردە سەر ئیسڕائیل، چەندین خەڵكی بێ تاوانی ئیسڕائیلی تیادا بووە قوربانیی. لە هەمان ڕۆژدا دەستمكرد بە نوسینی وتارێكی دوور و درێژ بە ئینگلیزیی، دواتر هەمان وتارم بە كوردیی و عەرەبیی نوسی و بڵاو كردەوە. لەم وتارەدا، ئاخافتنم كردووە كە ئەم هێرشەی حەماس بۆ سەر ئیسڕائیل ناكۆكە لە گەڵ بنەماكانی شەرعی ئیسلام و لە بەرژەوەندی خەڵكی فەڵەستین نیە. بەڵام، چونكە ڕەتم و ئاوازی هێرشەكە لە هەناوی ناسیۆنالیزمی عەڕەبیی و توندڕەویی ڕەوتی ئیسلامیی عروبیی و سۆز و بڵێسەی هەستی فەڵەستینیایەتیی هەڵقوڵاوە، وروژاندنی پرسیار دەربارەی شەرعیبوونی ئەم هێرشە لە ئاست ئیسلام، دەكەوێتە چوارچێوەی خیانەت و لادان لە دین و تەنانەت تۆمەتی هەڵگەڕانەوە لە ئیسلام. ئەمڕۆ، بزوتنەوە ئیسلامییەكان دەهۆڵكوتانێكی توندیان بەم بۆنەوە هێناوەتەوە ئاراوە، چونكە ڕەنگدانەوەی هەستونەستەكانی ناسیۆنالیزمی عروبیی و ئیسلامی سیاسیی و بوغزوكینەیە بەرامبەر بە جولەكە.
بە هەرحاڵ وتارەكەم بە كوردیی و بە عەرەبیی بەردەستە بۆ كەسێك بیەوێ ناوەڕۆكی ئەم بابەتە بزانێت. بەڵام ئەم وتارە دەربارەی ئەم مەسەلەی غەزە نیە، بەڵكو دەربارەی كەسایەتییەكی ناسراوی كوردە كە بە درێژایی تەمەنی خزمەتی كوردی كردووە. پێش ئەوەی باسی دكتۆر عەلی قەرەداغی بكەم، بە پێویستی دەزانم ئاماژە بەوە بدەم، كە هەڵەیەكی زۆر كوشندەیە ئێمەی كورد لە سەر خەڵكانی تر بكەوینە شەڕ و ناكۆكیی و دژەبەرایەتیی یەكتریكردن. بۆ ئێمەی كورد هەموو خاكی كوردستان غەزەیە، شوێنێك لە كوردستان نەماوە زوڵم و ستەمی نەدیبێت و بە دەستی دوژمنانی دەوروبەر وێران نەكرابێت. فەڵەستینییەكانیش سەبارەت بە كورد و ئەو زوڵمەی لە سەریەتی، تەقەی سەریان دێت. ساڵانێكی زۆر، خۆم لە نزیكەوە لە گەڵ فەڵەستینییەكان ژیاوم، مەگەر تاك و تەراك كەسانی بە ویژدان لە گەڵ مەزڵومیەتی كورد هاوسۆز بن، ئەگەر نا لە باشترین حاڵەتدا، زۆرینەیان بە لایەنی كەمەوە هیچ گرنگیەك بە كورد نادەن و بە لایانەوە شایەنی باس نیە. لە ئەرزی واقیعیشدا، هاوسۆز و پشتگیرن بۆ سەدام و ئەردۆغان و خامەنەئیی. ئەگەر وەك كوردێكیش پرسیاریان لێبكەیت چۆن هاوسۆزی سەدامیت كاتێك دەزانیت كوردكوژیی دەكرد، زۆر بە ئاسانیی وەڵامت دەدەنەوە كە كورد خائینە و جوداخوازە و شایەنی ئەوەیە كە سەدام پێی كردوون. لە بەر ئەوە، هەر كوردێك زەڕەیەك عەقڵ لە سەریدا بێت، لە سەر فەڵەستینییەكان و خەڵكی بێگانە لە گەڵ كوردێكی تر نایكات بە شەڕ!
سەبارەت بە دكتۆر عەلی قەرەداغی. ڕاستیەكەی ئەم پیاوە جێگای شانازیە بۆ هەموو كورد. لەم سەردەمەدا، یەكێكە لە بەرزترین پیاوانی پاك و سەروەریی نەتەوەكەمان و پیاوێكی مەزنی مێژووی كوردە. سێ هەقی زۆر ڕوونی بە سەر كوردەوە هەیە كە زۆرینەی ڕەهای مسوڵمانە. هەقی یەكەم ئەوەیە زانایەكی گەورەی شەرعە، بەم پێیەش دەبێتە میراتگری پێغەمبەر درودی خودای لە سەر بێت. هەقی دووەم، جەنابیان لە وەچەی ئالوبەیتی پێغەمبەرن و بە پێی قورئان ڕێزگرتن و خۆشەویستییان ئەركێكی شەرعیی و كوردانەیە. ئەم گەڕانەوەی دكتۆر بۆ بنەچەی ئالوبەیت هیچ لە كوردبوونی كەم ناكاتەوە، بەڵكو بە پێچەوانەوە قووڵتری دەكات، چونكە خودی پێغەمبەر نەوەی پێغەمبەر ئیبڕاهیمە، ئەویش بە زۆرێك لە ئاماژە بەهێزەكانی مێژوو كوردە. خودی سروشت و هەڵسوكەوتی ئالوبەیتیش، تەواو وەكو سروشت و هەڵسوكەوتی كوردە، نەك عەرەب. ئەركی مسوڵمانانی كورد ڕێزگرتنی ئالوبەیتە، كە سوپاس بۆ خودا لە نێو خۆمان هەن و كوردن. پێشینانمان ئەم ئەركەیان زۆر بە باشی بەجێهێناوە. بۆ نمونە، شێخ ڕەزای تاڵەبانی لە كاتی هەجوكردنی كەسێك، بە شیعردەڵێت دەزانم كێ لە خشتەی بردووی، كەوا دژ بە من شیعر بڵێیت، بەڵام ئەو كەسە چونكە لە وەچەی پێغەمبەرە من قسەی پێ ناڵێم. پێویستە مسوڵمانانی كورد بزانن، كە هێرشكردنە سەر دكتۆر عەلی قەرەداغی بە پێی ئەم دوو هەقە، هێرشكردنە بۆ سەر خودی ئالوبەیتی پێغەمبەر درودی خودایان لە سەر بێت، ئەمەش ناكۆكە لە گەڵ فەرموودەكانی قورئان و حەدیس. هەقی سێیەم، ئەم زانایە پایە بەرزە، یەكێكە لە مەزنترین زانایانی ئیسلام لە سەدەی بیست و بیست و یەكدا. ساڵانێكی دوور و درێژیشە، ئەم پێگەیەی خۆی و هەموو تواناكانی بەكار هێناوە، بۆ خزمەتكردنی میللەتی كورد. دەستوپەنجەی لە زۆر شوێنی كوردستان دیارە. زانكۆ و قوتابخانە و مزگەوتی زۆری دروست كردووە و ئاوەدانی كردووەتەوە. دەستی یارمەتی بۆ هەزارن هەتیو و بێوەژن و هەژار ڕاكێشاوە. یارمەتی سەدان قوتابی داوە. تەنانەت خانوێكی میراتی خۆی كە خێزانێكی هەژار، بێ كرێ دان، بۆ ساڵانێكی زۆر تیایدا دەژیان، ساتە وەختێك جەنابیان داوای خانووەكەی كردەوە، ئافرەتەكەی خێزانەكە پێی گوتبوو مامۆستا جەنابت لە هەموو دونیا یارمەتی بۆ كورد دەهێنیتەوە، ئێستا لەم خانووە دەرمان دەكەی بچین بۆ كوێ؟ مامۆستا عەلی قەرەداغیش هەر لەوێ دەڵێت دەباشە با ئەم خانووە پێشكەش بە ئێوە بێت. دكتۆر قەرەداغی، لە گەڵ حكومەتەكانی توركیا و سوریا و عێراق و ئێران، هەوڵی داوە بۆ داواكردنی مافی گەلی كورد و ئامۆژگاریكردوون بۆ ئەوەی ئەم مافانەی كورد بدەن. دەیان كۆنفڕانس و بۆنەی ڕێكخستووە لە پێناو گەلی كورد و كەسایەتییە ناودارەكانی جیهانی بانگهێشت كرددوە. ناوبژیوانی نێوان كورد و وڵاتانی داگیركەری كوردستانی كردووە و ڕۆڵێكی بەرزی نواندووە. تەنانەت ڕۆڵی هەبوو لە كۆتایی هێنان بە شەڕی ناوخۆی كوردستان، لە نێوان یەكێتی و پارتی، لە سەدەی ڕابردوو. بە كورتیی، ئەم زانایە بەرزەی كورد دیارییەكی گرانبەهای خودای مەزنە بۆ گەلی كورد. هەقە ئێمەش بە ویژدان و ڕێز و خۆشەویستیی مامەڵە لە گەڵ ئەم دیاریەی خودای گەورە بكەین.
لە كۆتایی، من هاوڕای بۆچوونەكانی یەكگرتوو و جەنابی دكتۆر قەرەداغی نیم سەبارەت بە غەزە، بەڵام تێگەیشتنم هەیە بۆ هەڵوێستی پڕ سۆز و میهرەبانییان، كە ئەمەش ڕەنگدانەوەی سروشتی كوردە بە درێژایی مێژوو. خۆزگە فەڵەستینیی و عەڕەب بە گشتیی، فارس و توركیش، كەمێك ئاوا بە سۆز و میهرەبان دەبوون بەرامبەر بە كورد.