ئا: پەیام نەجمەدین

کۆنگرە بەدوای کۆنگرەدا، رۆڵی ژنان لەناو حزبە ئیسلامییەکاندا زیاتر بەرجەستە دەبێت، ژنە ئەندامێکی مەکتەبی سیاسی یەکگرتووی ئیسلامی دەڵێت "لەناو یەکگرتوودا، هاوشێوەی پیاوان ڕێکخستنی ژنان هەیەو ژنان ٤٨٪ی ڕێکخستنەکانی حزبەکە پێک دەهێنن‌".

لەكۆنگرەی نۆیەمی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان، کە کۆتایی ساڵی رابردوودا سازکرا، ٣٠ كەس هەڵبژێردران بۆ ئەندامی سەركردایەتی یەكگرتوو لەناویاندا ٨یان ژنن، واتە بەرێژەی ٢٧٪. بۆ دەستەی باڵای چاودێری یەكگرتوو كە لە ٩ ئەندام پێكدێت، ٣ ئەندامیان ژنن، بەرێژەی ٣٣٪.

خەرامان محەمەد، ئەندامی مەکتەبی سیاسی یەکگرتووی ئیسلامی کوردستان ئاماژە بەوە دەکات کە یەکگرتووی ئیسلامی کوردستان حزبیکی ئیسلامی ئیسلاحی سیاسیە، باوەڕی بە بەشداری ئافرەتان هەیە لەناو ڕیزەکانیدا، ئەو بەئاوینەی وت "ساڵی ١٩٩٤ کاتێک یەکگرتووی ئیسلامی دامەزرا، بەتەواوی قەناعەتی خۆیەوە لەناو دەستەی دامەزرێنەری حزبەکە، دوو ئافرەت بەشدار بوون، ئەو کاتەش شتیکی نامۆ بوو بۆ کۆمەڵگەی کوردی، بەتایبەت لەڕەوتە ئیسلامیەکاندا، دواتریش یەکگرتوو ڕۆڵی خوشکانی بەگرنگ زانیوە".

وتیشی "دەبێت ژنان لەناو سەرجەم ئۆرگانەکان‌و شوێنی بڕیاردانی ئەم حزبە ڕۆڵی باڵایان هەبێت، یەکگرتووی ئیسلامی هاوشێوەی پیاوان ژمارەیەکی زۆر ڕێکخستنی ژنانی هەیەو نزیکەی ٤٨٪ی ڕێکخستنەکانی حزبەکە پێکدەهێنن، لەزۆر ئۆرگانی حزبەکە بونیان هەیەو گرنگی بەسیستەمی کۆتا دەدەن، لەکۆی نۆ ئەندامی دەستەی باڵای چاودێری سێ ئەندامیان ژنە، لە کۆی١١ ئەندامی مەکتەب سیاسی، سیانیان ژنە، لەکۆی٣٠ ئەندامی سەرکردایەتی هەشت ئەندامی ژنە".

ئەو ئەندامەی مەکتەبی سیاسی یەکگرتوو ئەوە رووندەکاتەوە کە وەک دەستوری هەمیشەی حزب دەبێت رێژەی ژنان لەپۆستە حزبییەکاندا ٢٥٪ کەمتر نەبیت، ئەو وتی "تێڕوانینی یەکگرتوو بۆ ئافرەت وەک مێینە نیە، بەڵکو وەک مرۆڤ مامەڵەی لەگەڵ دەکات، گرنگیدانیشی بەژن، خول بەخول‌و کۆنگرە دوای کۆنگرە زیاتر دەردەکەوێت".

ئەمە لەکاتێکدایە کە چەندین رێکخراوی ژنان لەچوارچیوەی حزبە ئیسلامییەکاندا چالاکن، لەناو کۆمەڵی دادگەری کوردستانیش بەهەمانشیوە، هەرچەندە سیستەمی کۆتا پەیڕەو ناکرێت، ٤ ژن ئەندامی سەرکردایەتی‌و یەک ژن لەئەنجومەنی باڵاو یەک ژن لەئەنجومەنی بانگخوازو پەروەردەو ٣ ژن بەرپرسی مەکتەبەکانی کۆمەڵن.

بەدریە ئیسماعیل، ئەندامی سەرکردایەتی پێشوی کۆمەڵی دادگەری ئاماژە بەوە دەکات کە کۆمەڵی دادگەری کوردستان لەئێستادا زۆر گرنگی بەژنان دەدات، بۆ ئەوەش بەپێی پەیڕەوو پڕۆگرامی ناوخۆ ئافرەتان دەتوانن لەهەموو ئاستەکانی حزبی بەشداری لەکارو چالاکی‌و لەئۆرگان‌و پلەو پۆستەکاندا بکەن، ئەو بەئاوێنەی وت "کۆمەڵ گرنگی تەواوی داوە بەژنان لەگشت بوارو کایە سیاسی‌و ئابوری‌و پەروەردەو ڕێکخستن‌و تەواوی ئۆرگانەکانی کۆمەڵ کە ژنان ڕۆڵی کارایان بینیوەو ڕۆڵی بەرچاو ئەبینن‌و ئافرەتان لەئاستی سەکردایەتی‌و ئەنجومەنی باڵای حیزبەکە ڕێژەیان هەیەو لەناوەندەکانی بڕیاردا خاوەن بڕیارن".

وتیشی "ئێمە لەناو کۆمەڵدا زۆر بەباشی ڕۆڵی خۆمان دەبینین‌و کۆمەڵ بەفریادڕەسی ژنان دەبینین، کە سەدان‌و هەزارانی وەك ئێمەی پێگەیاندوەو ئافرەت لەناو کۆمەڵدا زۆر کاراو چالاکەو لەهەوڵی بەدەستهینانی بەرپرسی مەڵبەندەکانیشداین".

بزوتنەوەی ئیسلامی کوردستان، ٢٣ ئەندامی سەرکردایەتی هەیە، تەنها دوو ئەندامیان ژنە، لەحەوت ئەندامی مەکتەبی سیاسیش، یەک ئەندامیان ژنە.

مونیرە علی عەبدولعەزیز ئەندامی مەکتەب سیاسی بزوتنەوەی ئیسلامی پێیوایە ژنان لەزۆر کاروباردا دڵسۆزتر و وورد ترن، بەڵام لەزۆربەی حیزبەکاندا بایەخ بەو دڵسۆزی‌وزیرەکییەیان نادرێ وەکو پێویست‌و لەزۆربەی پۆستە باڵاکان بێ بەش دەکرێن ئەوەش بۆ شەرمنی خۆیان‌و بێباکی بەرامبەریان دەگەڕێتەوە، ئەو بەئاوێنەی وت "سەبارەت بەبزوتنەوەی ئیسلامی کە خۆم ئەندامی مەکتەبی سیاسیم، ژن تیایدا ئازادە لەخۆپاڵاوتن بۆ سەرکردایەتی‌و وەرگرتنی پۆست‌و هیچ جیاوازیەکمان لەگەڵ برایانمان نیەو هەروەکو ئەوان خۆمان هەڵدەبژێرین‌و دەنگ دەهێنین‌و زۆرجاریش ژمارەی دەنگەکانمان لەپیاوان زیاترە".

وتیشی "ئیسلامیەکان هاوشێوەی علمانییەکان، گرنگی بەژنان دەدەن لەپۆستەکاندا، ئێستا لەهەوڵی ئەوەداین پۆستی باڵای وەک وەزیریش وەربگرین‌و داوای دەکەین".

مونیرە ئاماژە بەوە دەکات کە ئەوان بەلایانەوە گرنگە ئافرەت بەتوانای خۆی بچێتە ناو ئۆرگانەکانی سەرکردایەتییەوە نەک بەکۆتا، ئەو وتی "ئێمە پەیڕەوی لەسیستمی کۆتا ناکەین‌و من لەگەڵ ئەو سیستەمەدا نیم‌و ڕەتی دەکەمەوەو نەمهێشتوە ئافرەتانی بزوتنەوە ڕێگای تەمەڵی بگرنەبەرو ویستومە پشت بەکۆتا نەبەستن، بەڵکو دەبێت پشت بەوزەو تواناکانیان ببەستن‌و خۆیان بەکەم نەزانن، متمانەیان بەخۆیان بەهێز بێت‌و ڕکابەری پیاوان بکەن‌و چاوەڕوانی مەکرەمەی کەس نەبن".

وتیشی "هەرچەندە لەکۆنگرەدا ژمارەی ئەندامانی پیاو زۆر زیاترە لەخوشکان، بەڵام ئەمە نەبوەتە هۆی ئەوەی خوشکان هەست بەدڵەڕاوکێ‌و دەرنەچون بکەن، برایانیشمان ڕۆشنبیرن‌و ئەندامی چالاک‌و شایستە هەڵدەبژێرن چ ژن بێت یان پیاو جیاوازی نیە، گرنگ شایستەیی کەسەکەیە، دەبێت ئاستی ڕۆشنبیری ئەندامانیش بەرز بێت‌و ژنانیش بەردەوام هەوڵی خۆبەهێزکردن‌و پاراستنی پێگەو مافەکانیان بدەن‌و بونی خۆیان بسەلمێنن‌و تەنها داهۆڵ‌و گوڵدان نەبن بۆ رازاندنەوەو دیکۆر دابنرێن".

ئاوێنە پڕۆژەیەکی میدیایی بەهاوبەشی لەگەڵ "قریب" بەڕێوەدەبات

ئاوێنە بۆ ماوەی دوو ساڵی داهاتوو پڕۆژەیەکی میدیایی هاوبەش بەسپۆنسەری "قەریب" بەڕێوەدەبات.

لەم پڕۆژە میدیاییەدا بایەخێکی تایبەت دەدرێت بەگەنجان‌‌و ژنان‌و پەیوەندییەکانی نێوان هەرێم‌و حکومەتی ناوەندی عێراق‌و هەڵبژاردنی کوردستان.

لەچوارچێوەی ئەم پڕۆژەیەدا، ئاوێنە بەشێوەیەکی پیشەیی‌ کار لەسەر ئەو  بابەتانە دەکات‌و چەندین راپۆرت‌و فیچەر پێشکەش بەخوێنەرو بینەرانی دەکات.

"قریب" بەرنامەیەکی هەرێمایەتییە بەسپۆنسەری ئاژانسی فەرەنسی بۆ پەرەپێدان "AFD‌"و لەلایەن ئاژانسی فەرەنسی بۆ گەشەپێدانی میدیایی CFI جێبەجێدەکرێت.