موحەمەد مورسیی قوربانیی نیفاقێکی نێودەوڵەتی
نالی پێنجوێنی
2019-06-21 1205
دوای شۆڕشی یەنایەر، میسرییەکان دکتۆر موحەمەد مورسییان بەسەرۆککۆمار هەرڵبژارد، ئەو تاکە سەرۆکێك بو کە سەر بەدەستگای سەربازیی نەبێت. بەهاری عەرەبیی ئەو دەرفەتەی ڕەخساند کەسایەتییەکی مەدەنیی، بەسەرۆکی گەورەترین‌و گرنگترین وڵانانی عەرەبیی هەڵبژێردرێ. ئەو ڕوداوە ڕژێمە دیکتاتۆرەکانی ناوچەکەی نیگەران کرد، دوای ساڵێك خەزانیان بەو بەهارە هێناو مورسیش بووە قوربانیی دەستی دو هێزو دووتاقم:
١- قوربانی دەستی نیفاق- پارادۆکسی لیبراڵیزمی ڕۆژئاوا، کە بانگەشەی داکۆکیکردن لە دێمۆکراسیی، ئازادیی، مافی مرۆڤ دەکات‌و ئەو چەمکانە وەك پرنسیپ‌و بەهاو بەرهەمی ئەو بیروباوەڕە دەناسێنێ‌و بەگەلانی دەفرۆشێ. لەولایشەوە، هیچ باکی نییە ئەو پرنسیپانە بکاتە قوربانیی بەرژەوەندییەکانی.
زۆرێك لەگەلانی دنیا، باقوبریقی ئەو درووشمانە فریوی داوون‌و بەشەوارەی خستوون(لەکوردەواریدا، کەسێك تیشکێکی بەهێز لێی بدات‌و توانای بینینی بەباشی نەمێنێت، پێی دەڵێن بەشەوارە کەوتووە) ئەوانەی ڕۆژئاوا وەك مژدەدەرو فریادڕەسی گەلانی ژێردەستەو ستەملێکراو دەبینن، لەبێئاگاییەکی قوڵ‌و ترسناکدا دەژین‌و مێژووی ئەو شارستانییەتە ئاگاردارنین. بەتایبەت تێڕوانین‌و پلان‌و هەڵوێستەکانیان بەرانبەر ڕۆژهەڵات‌و جیهانی ئیسلامیی نازانن. لیبراڵیزم، لەهەناوی کولتووریی مەسیحییەتەوە هاتووەو ڕۆڵەی ئەو شارستانییەتەیەو نوێنەرایەتی دەکات. هەڵوێستی زیاتر لە هەزار ساڵی ڕۆژئاوا، بەرانبەر ئەوی تری ڕۆژهەلاتیی‌و ئەوی تری ئیسلامیی ئاشکراو ڕوونە.
لای ڕۆژئاواییەکان، گەلانی ئەوبەری کەنارە گەرمەکانی دەریای ناوەڕاست، بەو پێیەی کە هەڵگری ئایین‌و کولتوورێکی جیاوازن، دراوسێیەکی ڕەزاگران‌‌و ڕکابەرو نەیارن‌و وەك دوژمن مامەڵەی لەگەڵدا دەکەن. تا ئەمڕۆش، بەزهینییەتی کۆلۆنیالیستیی‌و ئیمپریالیستییەوە لێیان دەڕوانن. هەمیشە وای دەبینن، ترس‌و فۆبیایەك لەوبەری دەریاوە خۆی بۆ مەڵاسداون. ڕۆژئاواییەکان دەزانن بە دێمۆکراسیی بوونی ڕۆژهەڵات، واتە ڕادەستکردنی دەسەڵات بەو هێزە ئیسلامییانەی کە ئەوان وەك نەیارو دوژمن لێیاندەڕوانن‌و وەك زیندوکردنەوەی ئەو شارستانییەتە ئیسلامییە دەیبینن کە ساڵانێکی زۆر ڕکابەرو دژایەتییان کردووە.
لای ڕۆژئاواییەکان ئیشکال نییە، بوزییەکی توندڕەو لەمیانمار، یان هیندۆسێکی توندڕەو لە هیندستان، یاخود جوویەکی توندڕەو لە ئیسرائیل، یان پۆپۆلیستێکی توندڕەوو ڕاستڕەوی مەسیحیی لە ڕۆژئاوا، هەڵبژاردن ببەنەوەو بکرێنە فەرمانڕەوای وڵاتەکەی، بەڵام نایانەوێ‌و ڕێگەنادەن حیزبێکی ئیسلامیی با میانەڕەویش بێت‌و بە هەڵبژاردن‌و دێمۆکراسیی بێتە پێشەوە، دەسەڵات وەربگرێ، بەتایبەت هێزێکی وەك ئیخوان موسلمین.
ئەوە ڕاستییەکە، بەداخەوە، زۆرێك لە ئیسلامییەکان یان لێی بێ ئاگان یاخود خۆیانی لێ گێلدەکەن، یان ئامادەنین ئەو حەقیقەتە تاڵە قبوڵبکەن، بۆیە هەمیشە دەبنە قوربانیی. هەموومان دەبینین، زلهێزانی ڕۆژئاوا، تەنانەت ئامادەنین باسی مردنی تراژیدیایی سەرۆکێکی هەڵبژێردراوی وەك موحەمەد مورسیی بکەن، چجای هەڵوێستیان هەبێ‌و پڕۆتستۆو دژایەتی بکەن، ئەوەش ئەو ڕاستییەی سەرەوە تۆختر دەکاتەوە.
٢- موحەمەد مورسی قوربانیی دەستی ئەو حیزب‌و نوخبە سیاسیی‌و ڕۆشنبیرە بو‌و، کە خۆی وەك دۆست‌و لایەنگری دێمۆکراسیی‌و ئازادیی دەناسێنێ‌و هەڵوێستەکانی لە قسەو درووشم تێناپەڕێ. ئەوەندەی چاوی لەبەرژەوەندیی شەخسیی‌و حیزبییە، نیو هێندە خەمی بەرژەوەندیی گشتیی ناخوات. هەر خەریکی درووشمبازی‌‌و قسەی زل‌و قەبەیەو هیچ پڕۆژەو ڕوئیایەکی بۆ بنیاتنانی دەوڵەتی موئەسەساتیی‌و سیستەمێکی دێمۆکراسیی پێ نییە.
لەولایشەوە، پەرتەوازەیی‌و ململانێی فیکریی‌و ئایدۆلۆژی زەقدەکاتەوەو ناتوانێ خاڵی هاوبەش‌و ئامانجی هاوبەش دەستنیشان‌و دیاری بکات. سەرەنجام نەبوونی ڕوئیاو پرۆژەی هاوبەش‌و کاری پێکەوەیی‌و دەستەجەمعی ئەو هیزانەی کە خۆیان وەك چەپ‌و دیمۆکراسخوازو ئازادییخوازو ئیسلامیست دەناساند، ڕێخۆشکەربوون لایەنگرانی ڕژێمەکەی موبارەك(دەوڵەتی قوڵ- دوله العمیقه) فوو بە داهۆڵی فۆبیای ئیخوان‌و ئیسلامییەکاندا بکەن. خەڵكێکی زۆریش بڕوا بەو پڕوپاگەندەو درۆو دەلەسانە بهێنن‌‌و ساویلکانە، بەدەم ئەو چەواشەکاریانەوە بچن. ئەو دەرفەتەی ساڵانێك چاوەڕێیان دەکرد، بەخۆڕایی لەدەستی بدەن.
بێگومان، دکتۆر موحەمەد مورسی، خۆڕاگرانە تا دوا هەناسە داکۆکی لە بیروباوەڕو هەڵوێستەکانی کردو تەسلیم نەبوو. لە پێناو دێمۆکراسیی‌و ئازادییدا ژیانی بەخت کردو کۆڵی نەدا. وەك سێمبۆلێکی ئازادیی، هاوشێوەی قازیی موحەمەدو ماندێلاو سەتان ڕابەرو سەرکردەی دیکە، ناوی دەچتە مێژووەوە. ڕۆحی شادبێت‌و شەرمەزاریی‌و ڕیسوایی بۆ دوژمنانی.