جەنگێکی شاراوە

غازی حەسەن
  2023-09-06     421

پێچەوانەی جەنگە باوەکانی ئەم سەردەمە ، کە هەموو شتێک تێیدا ئاشکرایە، دەسپێکردن و زەمینە خۆشکردن بۆ شەڕ و بەکارهێنانی جۆری چەکەکان هەمووی بەئاشکرا بەڕێوە دەچێت، بێگومان ئەمە پەیوەندی بە جەنگی تەکنەلۆژیی هەیە، نەک جەنگی کۆنئاسا.  ئەمەش وایکردووە ڕاگەیاندن بوانێت زۆر لە نهێنی و بەرنامە و هۆکار و هەتا ئاکامەکانیش لێکبداتەوە و زانیاریی وردی بڕاو پێ نەکراوی گرنگ بە  هاووڵاتیان بڵێت.

قسەی من لەبارەی جەنگی شاراوەی کەرکووکە، من ناڵێم ئەوەی لە کەرکووک بەڕێوە دەچێت شەڕە، نەخێر جەنگێکی درێژخایەنە لەنێوان کورد و ئەو هێزانەی هێشتا بە عەقڵیەتی کلاسیکی کۆن لەچوارچێوەی دوژمنی کۆنەپەرست و کۆنینە هەڵسوکەوت دەکەن و فاشیزمی نوێ دەیانەوێت ئەم ناوچانە داگیر بکەن و پێکهاتە و دیموگرافیای ناوچەکە بگۆڕن، ئەوەی لە سەد ساڵ لەسەردەمی دەسەڵاتی حکوومەتی دروستکراوی عێراق نەکراوە، ئەوان هەنووکە و نها بیکەن.

ئەم جەنگەی لەدژی کەرکووک پیادە دەکرێت لە بنەڕەتدا جەنگێکی شاراوەی ژەهراویی درێژخایەنە، دژی کوردستان وەکو خاک و خەڵکەکەی بەڕێوە دەبرێت، شەڕێکە هێزە نێودەوڵەتییەکان و دەوڵەتە هەرێمایەتییەکان و هێز و گروپە چەکدارە توندڕەوە مەزهەبییەکان و لایەنە شۆڤینییەکان و بەناڕاستەوخۆش سوپا و دەسەڵاتی عێراق تێیدا بەشدارن، بەرنامە جەهەنەمییە مەترسیدارەکەش بە هاوکاری و بەشداری هەندێک لایەنی کوردی بەڕێوە دەچێت، ڕەنگە ئەمەی دواییان لەڕووی دروونییەوە لەهەموویان ترسناکتر بێت.

 بۆ کەرکووک؟ لایەنە کوردییەکان نایانەوێت یەک لیست بن، لایانە کوردییەکان دابەشی سەر چەند ئاراستەیەک بوون. یەکێتی لەسەنگەری هاوپەیمانە شیعەکانە، بەشدارییەکی کاریگەریی لە داگیرکردنەوەی کەرکووک و ناوچەکانی دیکەی نێو مادەی ١٤٠ کرد و  سەرکردەکانی خۆیان دەستەواژەی کالمافیان بۆ داڕشت.

پارتی کە خاوەنی ڕیفراندۆمە لەلایەن ڕکابەرەکانی بەوە تۆمەتبار دەکرێت، کە دەیەوێت دەوڵەتی کوردستانی دروست بکات، ئەوانیش لە کەرکووکدا نەیانتوانی بەرگری لە بوونی پێشمەرگە و مانەوە لە شارەکە بکەن، تاکو لە پردێ خۆیان کۆکردەوە و پێشڕەوی حەشد و سوپای عێراق  بە دەبابەی نوێی ئەمەریکی و هاوکارییەکانی ئێرانی ڕاگرت. ئەمە بووە قۆناغێکی جیاکەرەوە لە ململانێکان.

هەندێک لایەنی دیکەش دەیانەوێت نیشانی بدەن بێلایەنانە مامەڵە لەگەڵ ڕووداو و پێشهاتەکان دەکەن، ئەوانیش بەناچاریی و لەژێر کاریگەریی ڕووداوەکان دەکەونە ژێر کاریگەریی ئەم لێکترازانە گەورەیەی لەنێو ماڵی کوردیدا هەیە. هەیانە بەتوندی دەیەوێت هەموو گوتارەکانی لە دژی تورکیا نمایش بکات، هەیە پێی وایە چارەسەری بنەڕەتی لە بەغدایە، هەشە بەناڕاستەوخۆ شیعە و حەشد و ئێران بە هۆکار و هاندەر بۆ ناسەقامگیریی و فشار دژی کەرکووک و سەرجەم هەرێمی کوردستان دەبینێت.

لەڕاستیدا ئەمانە هەموو هۆکار و زەمینە و هاندەرن بۆ ئەوەی گوتاری تاوانبارکردنی خۆبەخۆی کوردی هێندە توند و گەرم بێت، تاوانەکانی دوێنێ و ئێستای عەرەبی شۆڤینی و فاشیزمی نوێ و بەرنامە هەرێمایەتیی و هەتا نێو دەوڵەتییەکانیشیان لەبارەی کەرکووک و ناوچە نەوتییەکان و ناوچە دابڕێنراوەکانی دەرەوەی دەسەڵاتی حکوومەتی هەرێمی کوردستان لەبیر بکەن، یان وا نیشان بدرێت، کە کورد خۆی سەرچاوەی نەهامەتی و ئاژاوە و گرفەتەکانە، تەنیا لەم ڕووداوانەی چەند ڕۆژی ڕابردوو هەندێک لایەن لەدژی پارتی بانگەشەی ئەوە دەکەن، چوار قوربانییەکەی کەرکووک شەهید نین. ئەمە جۆرێکە لە هەژاری لە فکر و ئیمان و  دۆز.

سەد ساڵە جەنگێکی شاراوەی نەبڕاوە دژی کورد لە کەرکووک درێژەی هەیە، ئەم جەنگەی ئێستا و ئەو گەنجەی بەئاڵای کوردستانە لە کەرکووک شەهید دەکرێت، نە خوێنی قودسییەکانە و نە دڵێکی داگیرکراوی هەتا هەتایە. سەد ساڵە لەو ڕۆژەی دەوڵەتی عێراق وەکو دەستکردنی ئینگلز لەسەر حیسابی نەتەوەی کورد و  پێکهاتەکانی درستکراوە، کورد وەکو قوربانی و کەرکووک وەکو باجی کوردستانی بوون و جوگرافیا وەکو ڕق لەدژی کورد بەکار دەهێنرێت.

جەنگێکی شاراوە لەم ساڵانەی دوایدا درێژەی هەیە، کە نەک هەر ئێران و تورکیا، خودی لایەنێکی کوردیش لە ١٦ ئۆکتۆبەردا، کە کەرکووک بەدەست کوردەوە بوو، پێشمەرگە دەیپاراست و شارێکی ئارامی نیمچە هاوبەشی نێوان پێکهاتەکان بوو، ڕادەستی حەشدی شەعبی  مەزهەبگەرای جێبەجێکاری سیاسەتی دەرەکی ئێران کرا. کەرکووک هێشتا لە جەنگی بەعەرەبکردن و گۆڕینی دیموگرافیا دەربازی نەبووە، بەڵکو ڕووبەڕووی جەنگێکی نوێی دیکەی مەزهەبگەرایی ترسناکە، دەمانێگڕێتەوە نێو ژانە مێژووییەکانی سەردەمی عوسمانی و سەفەوییەکان.  هەیە ڕەنگە پێم بڵێت ئەدی بۆ باسی گوتاری تورکیا ناکەیت، من ڕاشکاوانە پێتان دەڵێم، تورکیا ناتوانێت لە باڵادەستی شیعیزم و  ئێرانگەرایی و بوونەی سەربازگەی هێزی پەکەکە لەو ناوچانە و لەنێو کەرکووک بێ دەنگ بێت، ناشتوانێت لە مەترسییەکانی فرەخوازیی ئێران لە کەرکووک و شەنگال و سوریا و  عێراق ىی دەنگ بێت.

ڕەنگە هەندێک پێێان وابێت من هەق بە تورکیا بدەم، وا نییە، هیچ جیاوازییەک لە نێوان داگیرکەرەکانی کوردستان نییە، تەنیا ئەوە نەبێت هێزە بەکارهێنراوە کوردییەکان جیاوازن. ئەم جەنگە لەلایەن هێزە نێودەوڵەتییەکان سەرپەرشتی دەکرێت، لەهەمان کاتدا گومان هەڵگرە کە هێزە نێودەوڵەتییەکان لە کوشتنی گەنجی کورد و هەواڵ و ڕووداوەکانی نێو کەرکووک بێدەنگن. بۆ؟ پرسیوتانە بۆ؟.

بەریتانیا لە ١٦ ئۆکتۆبەردا بەشدار بوو، ئەمەریکییەکان بەوە ڕازیبوون کەرکووک لەژێر هەژموون و باڵادەستی کوردا نەبێت، کەچی لەم مانگەدا دەیەویت کۆنترۆلی سنووری نێوان سوریا و عێراق بکات و فشاری ئێرانی کەم بکاتەوە. واتە جەنگی کەرکووک لەسەر دەریای زولم و شێواندن و گۆڕینی دیموگرافیای سیاسی و نەتەوەیی و کۆمەڵایەتی و مەزهەبی دژی کورد بەڕێوە دەچێت.

نە ڕیفراندۆم هۆکارە، نە ئاڵای کوردستان هاندەرە و نە بیرۆکەی هەرێمێکی سەربەخۆ، هۆکار پێداگرییە لەسەر کوردبوون و کوردستانی بوونی کەرکووک وەکو جوگرافیا، هەر لایەنێک دەستبەرداری ئەم ستراتیرە بێت خیانەت لە دۆزی کوردستان دەکات.  

ئەو جەنگەی لە کەرکووک بەڕێوە دەچێت، بەکردەوە لە ١٦ی ئۆکتۆبەردا  ماوەیەکی درێژ  باڵادەستی کوردی لەکەرکووک دوورخستەوە. من ئەو کاتیش گوتم کەرکووک بۆ ماوەیەکی درێژ ناگەڕێتەوە ژێر دەسەڵاتی کورد و پیشمەرگە.     

وتاری زیاتر

زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×