مێژووی دەوڵەتی تورکیا لە دامەزراندنییەوە تا ئێستا، لە ئەتاتورکەوە بۆ ئەردۆگان، مێژووی خوێن و شمشێرە، مێژووی هێرش و پەلامار بۆ سەر ئازادی و بوونی کوردە وەک نەتەوەیەک. 
   دەوڵەتی تورکیا و سوڵتانە مۆدێرنەکانی، بۆ سەد ساڵی تەواو دەچێت پەلاماری بوونێکی سیاسی و کولتوری دەدەن، یەک سەدەی تەواوە هەرچی ڕێگە و شێوازی توندوتیژی هەیە بەرامبەر ئەم بوونە سیاسی و کولتورییە تاقیانکردووەتەوە و بەردەوامیشن، سەد ساڵە و شمشێری سوڵتانەکانی ئەنکەرە خەریکی خوێناویکردنی ئازادی و سەرەتاییترین مافی ئینسانە، لە ڕێی خەون هەڵچنین لەسەر نوکی شمشێر شەڕی سڕینەوەی نەتەوەیەکیان بە ئامانج گرتووە.  سەد ساڵە و هێشتا نایانەوێت لەو ڕاستییە مێژوویی و سیاسییە تێبگەن، ئیرادەی مرۆڤی بەهێز، گەلی بە ئیرادە، بە نوکی شمشێر ناشکێنرێت. مرۆڤ ئەگەر ئیرادەی هەبوو، نەک شمشێرە مۆدێرنەکانی سوڵتان، دوامۆدێلی چەکە بەکارنەهێنراوەکانی گەنجینەکانی بەرگریش هێزی ئەوەی نابێت ئازادی و ژیان لە ناخی ئەو گەلەدا بکوژێت و بۆ هەمیشە مل بە نەتەوەیەک کەچ بکات.  
   کێشەی ڕیشەیی دەوڵەتی تورکیا، کێشەیە لەگەڵ جیاوازی، کێشەیە لەگەڵ دیموکراسی و بەیەکەوە ژیان. دەوڵەت لە تورکیا هەموو شتێکی قبوڵە جیاوازی و ناسنامەی سیاسی و کولتوری جیاواز نەبێت، دەوڵەت دەبێ یەکڕەنگ و یەک نەتەوە بێت. ئەوان بەوە ڕازین تۆ پەرلەمانتار، سەرۆک شارەوانی، کاندیدی سەرۆک کۆماری دەوڵەتیشت هەبێت، بەڵام هەرگیز ناتوانن بەوە ڕازی بن، تۆ وەک کوردێک هەوڵی داکۆکی لە ناسنامەی سیاسی و کولتوری خۆت بدەیت، هاوشانی گەلان و ئیتنیکە جیاوازەکانی دیکەی تورکیا، خەبات بۆ بەرەوپێشبردن و بڵندبوونی شوناسی نەتەوەیی خۆت بکەیت. ئەوە ئەو هێڵە سورانەن کە ڕۆحی فاشیزم لەسەریان دەژی و دەرچوون لێی وەک ئەوە وایە لە ناو میحرابی مزگەوتدا سوکایەتی بە خودا و پیرۆزییەکانی دین بکەیت. لێرەوە ئەو ڕۆحی فاشیزمەی دەوڵەت، حیزبە سیاسییەکانی تورک و دەسەڵات لە تورکیا، لە هەر نمایش و ڕۆڵێکی نمایشییانەی دیموکراسی و بەیەکەوە ژیان بەتاڵ دەبێتەوە و ماسکە ساختەکەی سەر دەموچاویان بە بەرچاوی دونیاوە دەکەوێت. 
   فاشیزم دەتوانێت بە ناوی دیموکراسی و بەیەکەوە ژیانەوە قسە بکات، بەڵام هەرگیز ناتوانێت لەگەڵ پرەنسیپەکانی دیموکراسی و ژیانکردن لەگەڵ جیاوازیدا بژی. مۆسۆلینی شمشێرێکی نەخشێنراو بە هێمای ئیسلامی بەسەر پشتی ئەسپێکەوە بەرزکردەوە، ئەتاتورک لە کوردە موسڵمان و کۆمۆنیستەکانیش هاتەپێش، بەڵام هەردوو فیگەرە فاشیستەکە وەکیەک خەریکی نمایش و بەستنی ماسکی ساختە بوون. ئەردۆگان کوڕی ناو ئەو دونیای فیکر و نمایش و ماسک و میتۆدە فاشیستییەیە، بۆیە چۆن ئەتاتورک لە سەرەتای بەر لە دامەزراندنی دەوڵەت و لە هەنگاوەکانی دامەزراندنیشیدا، توانی هێز و وزەی مرۆیی و جەنگی کورد و ئەوانیدیکەیش بە قازانجی فاشیزم هەڵمژێ، ئەردۆگانیش لە سەرەتای دەسەڵاتیدا تا ئەندازەیەکی گەورە سوودی لە گوتاری ساختەی بەیەکەوە ژیان لە ژێر پەردەی ئیسلام و مرونەتی دینی ئیخوانی بینی، هەر لەم ڕێگەیەشەوە توانی هەم لە کورد نزیک بێتەوە، هەم جۆرێک لە سەقامگیری سیاسی، ئاشتی کۆمەڵایەتی و بەرەوپێشچوونی ئابووری لە تورکیا بهێنێتەدی، بەڵام گرفتی ئەردۆگانیش، هەمان گرفت و ئەو گرێی خودباڵاییە بوو، ئەو ئیگۆ قوڵ و ڕۆحی فاشیستییە بوو، کە وەک میراتێکی ڕۆحی لە باوکی تورک، ئەتاتورکەوە بۆی بەجێماوە.  
   ئەردۆگان، چەند هەوڵبدات هێزی دەرچوون و جیابوونەوە لەو میراتە ڕۆحی و فیکرییەی باوکی دامەزرێنەر، ئەتاتورکی نییە، چەند بە ناوی دیموکراسی، ژیاندۆستی، دینەوە قسە بکات، هێشتا هەموو هەنگاوێکی، هەر جوڵەیەکی سیاسی و دیپلۆماسی، بە ڕەنگی عەقڵ و فیکری باوکانی پێش خۆی ڕەنگکراوە، هێشتا بۆ چرکەساتێکیش توانای ڕاستەقینەی بۆ دابڕان لەو ڕۆحی فاشیزمە نییە، ناتوانێت لەو سێبەر و تارماییە قورسە ئایدیۆلۆژی و دۆزەخییە دووربکەوێتەوە و مامەڵەی ڕاستەقینە و ئینسانی لەگەڵ سفرکردنەوەی کێشەکانیدا بکات، کە هاوشانی تیۆریسین و هاوڕێ کۆنەکەی داود ئۆغلو، درۆی سفرکردنەوەی کێشەکانی تورکیایان بۆ ناوەوە و دەرەوەی خۆیان بەیان دەکرد. 
   ئەردۆگان، نەک هەر نەیتوانی کێشەکان سفر بکاتەوە، بەڵکو سفریشی کرد بە ژمارەیەکی گەورە، ئەو بە تەنیا کێشەکانی گەورەتر نەکرد، بەڵکو دەیان کێشەی نوێ و گرفتی سیاسی، ئابووری نوێیشی بۆ دەوڵەت و گەلانی تورکیا زیادکرد. لە هەموو ئەوانەش ترسناکتر، مێژووی پەیوەندییەکانی نێوان تورک-کورد، تورک-ئەرمەن، تورکیا لەگەڵ سوریا و عیراق و زۆرێک لە پەیوەندییە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکانی دیکەیشی ئاڵۆزتر و خوێناویتر کرد. 
   دەوڵەتی تورکیا سەد ساڵی تەواوە نایەوێت عەقڵانی سیاسەت بکات، نایەوێت لەو ڕاستییە مێژووییە تێبگات، چیتر خوێن و شمشێر نامانگەیەنێت بە هیچ، چیتر پەلامار و هێرشی سەربازی، زمانی چەک و قین و توڕەیی، بەرەو بەدیهێنانی ئامانجە ستراتیژییەکانمان نابەن، چیتر سوڵتانەکان هێزی ئەوەیان نابێت بتوانن لەسەر نوکی شمشێرەکانیان دانیشن و گەرەکیشیان بێت لەسەر ئەو کورسی خوێنە، ژیان ئارام و هێمن بێت.