ئۆپزسیۆنی کورد و ئەگەرەکان

چیا عەباس
  2024-01-19     330

هەڵکشاندنی پەلەی گرژی و توندیەکان لە ناوچەکەمان، لە جەنگی نێوان ئیسرائیڵ و حەماس بۆ بەرەنگاربونەوەکانی نێوان حزب اللە و ئیسرائیڵ لە لوبنان و پێکدادەنەکانی نیوان حوسیەکان و ئەمریکا تا دەگاتە گرژیە چەکدارەکانی نێوان میلیشیاکانی شیعە لە عیراق وئەمریکا و هێرشە بەردەوامەکانی ئێران بۆ سەر هەرێم و دواتر نەک دواترین بۆ سەر پاکستان و شەرەنگخوازی میلیشیاکان لە عێراق ئاماژەی حاشاهەلنەگرن کە ناوچەکەمان لەبەردەم ئەگەری زۆر مەترسیداری گرنگ و هەستیاردان. لەم پاناتییە نەتەوەیی و ئاینی و مەزهەبی و سیاسیە گرنگەی جیهان کە بەدەست چەندین کێشەی حوکمرانی و کۆمەلایەتی و ئابوری و ئیتنی و مەزهەبی و تێرۆریستیشەوە دەناڵینێت کورد بەگشتی و تایبەت لە باشور و رۆژئاوا کە خاوەنی کیانێکی سنورداری سەرەتایین خۆشیان بوێت یاخود ترش بەشێکن لەو هاوکێشە و دۆخە ئاڵۆزەی ئاماژەم پێان داوە.
ناشێت دەرک نەکەین بەوەی دەوڵەت و هێزە ئیقلیمیەکان مەبەستیانە ئەم کیانە کوردیانە لەناوبەرن، لە ئەرزی واقعدا ئەمریکا بە رادەی سەرەکی کاری کردوە ئەو دو کیانە لە دارمان بپارێزێت.
هەرێمی کوردستان کە بەشێکە لە فیدراڵیەتی عێراق بۆتە ئامانجی دەسەڵاتە مەزهەبیە شۆڤینزمەکەی خودی سیستەمە فیدراڵیەکە.
ئەمانە واقع و راستی حاشاهەڵنەگرن کە پێویست بەبەڵگە و سەلماندن ناکەن.
گروپ و ئاراستە نارازیەکانی باشور لە دەسەڵاتی هەرێم مافی رەوای خۆیانە ئامادەسازی و کاربکەن بۆ گۆرینی دەسەڵات یاخود ناچارکردنی بۆ گۆرانکاری.
ئەم مافە رەواییان پێدەدات یەکگرتو و بە کارنامەیەکی واقعی خەڵک بەلای خۆیاندا رابکێشن و متمانەیان بەدەست بهێنن تا بتوانن دەسەڵات لەناو خودی دامەزراوە و دەزگا یاسایی و فەرمیەکان گەمارۆ بدەن، وەک پەرڵەمان، ئەنجومەنی پارێزگاکان، سیستەمی دادوەری، هێزەکانی پێشمەرگە، هاوکاتیش لەگەڵ سەندیکا پیشەییەکان و خوێندکار و کاسبکار و راگەیاندنی سەربەخۆ پەیوەندیەکانیان بەشێوەیەکی دەستەجەمعی گرێبدەن، پەیوەندیەکانیشیان لە گەڵ وڵاتە بیانییەکان کە لە ئێستادا خەمیانە ئەم کیانی کوردە بپارێزن پەرە پێبدەن، هاوکاتیش پەیوەندی بەردەوام لە گەڵ رێکخراوە ناسراوەکانی دنیا لە بوارە جیاکانی ئازادی و مافی مرۆڤ و رۆژنامەگەری و ...تاد پتەو بکەن. ناشێت ئەو کەسایەتی و هیزانەی کە ئۆپزسیۆنی جێگیر و باوەرپیكراون لە پەرڵەمانی کوردستان و عیراق و دەزگاکانی تری حوکمرانی لەم پرۆسەیەدا هاوبەش و بەشدار نەبن.
ئەرکێکی تری بنەرەتی لایەنەکانی ئۆپزسیۆنە ئەم کیانە کوردیە بپارێزن و پەنا بۆ ناحەز و نەیارانی کورد نەبەن، تایبەت دەسەڵاتدارانی بەغدا. بۆچێ ؟
عێراق دەوڵەتێکی خاوەن سیادە نیە، دام و دەزگاکانی دەوڵەت تێک و پێک دراون و جەمسەر و دەسەڵاتداران کردویانن بە دەسکەلای خۆیان، مافەکانی هاوڵاتیان زامن نین و رۆژانە پێشێل دەکرێن، میلیشیا مەزهەبیەکان دەسەڵاتی بەهێز و واقیعین و زۆر ناحەزیشن بەرامبەر بە کورد، عێراق دەوڵەتێکی هێڵی پێشەوەی جەمسەرگەری ئێران و شێعەیە لە ناوچەکە، دەسەڵاتدارنی بەغدا بەهۆ و بێ هۆ ستەمێکی زۆر لە هاوڵاتیانی هەرێم کە هاوڵاتی عێراقیشن دەکەن بە گەمەکردنی سیاسی بە قوتی ژیانیان و دواتر نەک دواترین عێراق یەکێکە لە پێشەنگی وڵاتانی گەندەڵ لە جیهاندا.
راستە کورد و هەرێمەکەی بەشێکن لە عێراق کە بەناو فیدراڵە، ئەم واقعە مانای نیە ببینە پاشکۆی دەسەڵاتدارانی و گوێرایەڵی هەمو بریار و هەنگاوێکیان بین، بەپێچەوانەوە ئەرکی لایەنەکانی ئۆپزسیۆنی کوردە بەوردی و دروست هەڵوێستی خۆی راشکاوانە بەرامبەر بەغدا رابگەیەنن، وەک وتراوە " بێدەنگی ئاماژەی رازیبونە". ئەوانەی خۆیان بە بەشێک لە ئۆپزسیۆنی کوردی پێناسە دەکەن و بەردەوام لە چاوبازیدان لەگەڵ هەندێک لە دەسەڵاتدارە ناحەزەکانی کورد لە بەغدا پیویستە واز لەم رەفتارە بهێنن، چونکە بێگومان لە دوا مەتافدا جەماوەری کوردستان هیچ متمانەیەکی پێێان نامێنێت.     
بۆ لایەنەکانی ئۆپزسێۆن مەزنترین سەرمایە بونی هەیە، ئەویش ئەو جەماوەرەیە کە بەرێژەی نزیک ٧٠٪ بایکۆتی دوا هەڵبژاردنەکانیان کردوە.
سەرەرای ئەوەی بەشێک لە دەستە و گروپە نارازیەکان لە ماوەی ساڵانی دواییدا کاری زۆر باشیان کردوە، تایبەت لە بەرفراوانکردنی سەکۆی نارازی لە دەسەڵات، بەڵام هاوکاتیش دو دو و دو سێ سەرقاڵی خۆیان بون و خەریکی چینینی لێکتێگەیشتن و رێکەوتنی لەرزۆک و کاتی بون، تەنانەت پاشقول گرتن لە یەکتریش، هەندێ کەسانیش تێیاندا دەستی بۆ هەمو لایەک درێژ کردوە و وەک پۆپولێستێکی خۆپەرست پەنای بۆ هەر دەرفەت و بوارێک بردوە تا ناو و ئەستێرەی خۆی بگەشێنێتەوە، ئەمانە لەبەرچاوی هاوڵاتیان وەک سەرابێک بەدی دەکرێن.
بەتەنیشت کارە سودبەخشاکانیان پێویستیش بو ئەم گروپانە کاری بەرهەمهێنەر و سودبەخشیان لە گەڵ هاوڵاتیان بکردایە، بۆ نمونە دەکرا لە گوند و گەرەک و شار و شارۆچکەکان بێکارەکان بەکاری هەرەوەرزی رابهێنن و ئاراستەیان بکەن تا لە بواری ئابوریدا سەربەخۆیی و بەرهەم بەدەست بهێنن، دەکرا ماڵی گەرەکیان لە گۆندێکەوە تا شارە گەورەکان بۆ دانیشتوانی دروست بکرایە تا لە گەڵ پرۆژەی بچوکی کاری دەستی و فێربون و بەرچاورونی یاسایی و مافەکانیان رایان بهێنن بۆ بەشداربونیان لە سازدانی زەمینەیەکی کۆمەڵایەتی پتەو بۆ گەشەپێدانی هۆشیاری و ئاسایش و لێکتێگەیشتنی کۆمەڵایەتی و چەندین کاری تر کە لە زۆربەی ئەزمونەکانی نەتەوەکانی دنیادا رۆڵی هەستیاریان لە چەسپاندنی حوکمرانی دروست و دادپەروەری و گەشەی ئابوریدا هەبوە، بۆ نمونە کۆڵخۆزەکانی سۆڤیەتی جاران و کیوبیتسی جوەکان و بازنەکانی رۆشنبیری و هەرەوەرزی جوتیارانی کوردستان و کامپەکانی خوێندکارانی کوردستان لە ١٩٧١ تا ١٩٧٣ لە ناوچە گوندنیشەنەکانی کوردستان بۆ هاریکاری و تێگەیشتن لە دۆخی ژیان و گوزەرانیان و ئەنجومەنی گوندەکانی سەردەمی شۆرشی هەستانەوە و چەندین نمونەی تر. ئێستاش نەرۆیشتوە بروات.
هەر کاتێک کەسایەتیە ناسراوەکانی لایەنەکانی ئۆپزسیۆن کە بێگومان توانای دارایییان خراپ نیە لە خۆیانەوە دەست بەو کارانە بکەن و هەوڵێش بدەن سەرمایەدارە دڵسۆزەکانی کوردستان هاریکاری ئەو پرۆژانە بکەن بێگومان کەش و هەوایەکی کۆمەڵایەتی خۆشە و سازدەکەن کە بە هەزاران هاوڵاتی ئاوریان لێبدەنەوە و پشتگیریان بکەن و لە دوا مەتەفیشدا ببنە هێزێکی بنەرەتی پرۆسەی گۆرانکاری. ئێستا ئەو جەماوەرە چاوەروانی کردارە لێێان نەک کات کوشتن بە دارشتنی دروشمی زل و کارنامەی توندی ستالینی و حزبێکی کۆپی نمونەکانی مێژومان.
هەمو دەزانین هاوڵاتیانی باشور، ناهەقیان نیە، باوەریان بە حزب و کاری حزبی لە ئاسترین نزمدایە، زۆریان بینیوە و زۆریشیان بە خوین و مال و سەروەت بەخشیوە، لە بەرامبەردا زۆر کەمیان وەرگرتوە و ستەمیشیان لێدەکرێت.
هەر هێزێکی سیاسی نوێ جا ئۆپزسیۆن بێت یاخود جامبازی  سەر پەت ئەو واقعە بەدی نەکات و لێێ تێنەگات و پشتگوێشی بخات بێگومان نائومێدی و شکست دروێنە دەکات.
هیوادارم ئێمەی ئۆپزسیۆن ئەم واقعە بەوردی بخوێنینەوە.


 

وتاری زیاتر

زۆرترین بینراو
© 2024 Awene Online, Inc. All Rights Reserved.
×